Temenus

ΕΛΛΗΝΙΚΑ 

Virtual representation

According to Greek mythology, Timenos (Greek Τήμενος) was the eldest son of Aristomachus and therefore the great-grandson of Herakles.

Timenos was the brother of Cresphontes and Aristodemus, and was appointed leader of the third descent of the Heraklides. Occupying and fortifying a strategic position beyond Lerna in the Argolis, he defeated the Achaean king Tisamenos and then the three brothers divided the southern Peloponnese between them. Temenos took Argos and became the founder of the Temenid dynasty, Cresphontis treacherously Messenia and the children of the third who had been killed in the meantime, Eurysenes and Procles, Laconia.

Conquest of the Peloponnese

Temenus and his brothers complained to the oracle that its instructions had proved fatal to those who had followed them (the oracle had told Hyllas to attack through the narrow passage when the third fruit was ripe). They received the answer that by the "third fruit" the "third generation" was meant, and that the "narrow passage" was not the isthmus of Corinth, but the straits of Patras.

They accordingly built a fleet at Naupactus, but before they set sail, Aristodemus was struck by lightning (or shot by Apollo) and the fleet destroyed, because one of the Heracleidae had slain an Acarnanian soothsayer. The oracle, being again consulted by Temenus, bade him offer an expiatory sacrifice and banish the murderer for ten years, and look out for a man with three eyes to act as guide.

On his way back to Naupactus, Temenus fell in with Oxylus, an Aetolian, who had lost one eye, riding on a horse (or mule) (thus making up the three eyes) and immediately pressed him into his service. The Heracleidae repaired their ships, sailed from Naupactus to Antirrhium, and thence to Rhium in Peloponnesus.

A decisive battle was fought with Tisamenus, son of Orestes, the chief ruler in the peninsula, who was defeated and slain. The Heracleidae, who thus became practically masters of the Peloponnese, proceeded to distribute its territory among themselves by lot. Argos fell to Temenus, Lacedaemon to Procles and Eurysthenes, the twin sons of Aristodemus; and Messene to Cresphontes. The fertile district of Elis had been reserved by agreement for Oxylus. The Heracleidae ruled in Lacedaemon until 221 BC, but disappeared much earlier in the other countries.

This conquest of Peloponnesus by the Dorians, commonly called the "Return of the Heracleidae", is represented as the recovery by the descendants of Heracles of the rightful inheritance of their hero ancestor and his sons. The Dorians followed the custom of other Greek tribes in claiming as ancestor for their ruling families one of the legendary heroes, but the traditions must not on that account be regarded as entirely mythical. They represent a joint invasion of Peloponnesus by Aetolians and Dorians, the latter having been driven southward from their original northern home under pressure from the Thessalians.

It is noticeable that there is no dominant mention of these Heracleidae or their invasion in Homer or Hesiod. Herodotus (vi. 52) speaks of poets who had celebrated their deeds, but these were limited to events immediately succeeding the death of Heracles. The story was first amplified by the Greek tragedians, who probably drew their inspiration from local legends, which glorified the services rendered by Athens to the rulers of the Peloponnese.

Reign

When Temenus, upon the division of the Peloponnese, had obtained Argos as his share, he bestowed all his affections upon his daughter Hyrnetho and her husband Deiphontes, for which he was murdered by his sons, who thought themselves neglected. According to Apollodorus, after the death of Temenus the army declared Deiphontes and Hyrnetho his rightful successors. Pausanias, however, reports a different story. According to him, after Temenus's death it was not Deiphontes that succeeded him, but Ceisus. Deiphontes on the other hand is said to have lived at Epidaurus, whither he went with the army which was attached to him, and whence he expelled the Ionian king, Pityreus. His brothers-in-law, however, who begrudged him the possession of their sister Hyrnetho, went to Epidaurus and tried to persuade her to leave her husband; and when this attempt failed, they carried her off by force. Deiphontes pursued them, and after having killed one of them, Cerynes, he wrestled with the other, who held his sister in his arms. In this struggle, Hyrnetho was killed by her own brother, who then escaped. Deiphontes carried her body back to Epidaurus, and there erected a sanctuary to her.

According to the playwright Euripides, Temenus had a son named Archelaus. This was likely a fabrication to help solidify the connection to the Argive Heritage. The first historically accurate mention is the much later king Archelaus(413-399).

Timenos had many children, including Archelaus, Keisus, Falkis, Agraeus, Hyrnithus, Eurypylus, Cyrene, Callias, Clytus, Isthmius, Agelaus, Caranos, and Pheidon I. Archelaus succeeded Timenos as king of Argos.

Άλωση της Πελοποννήσου

Ο Τήμενος και τα αδέρφια του παραπονέθηκαν στο μαντείο ότι οι οδηγίες του είχαν αποδειχθεί μοιραίες για όσους τους ακολούθησαν (το μαντείο είχε πει στον Υλλα να επιτεθεί μέσω του στενού περάσματος όταν είχε ωριμάσει ο τρίτος καρπός). Έλαβαν την απάντηση ότι με τον «τρίτο καρπό» εννοείται η «τρίτη γενιά», και ότι το «στενό πέρασμα» δεν ήταν ο ισθμός της Κορίνθου, αλλά τα στενά της Πάτρας.

Κατά συνέπεια, έχτισαν στόλο στη Ναύπακτο, αλλά πριν αποπλεύσουν, ο Αριστόδημος χτυπήθηκε από κεραυνό (ή πυροβολήθηκε από τον Απόλλωνα) και ο στόλος καταστράφηκε, επειδή ένας από τους Ηρακλείδες είχε σκοτώσει έναν Ακαρνάνο μάντη. Ο χρησμός, τον οποίο συμβουλεύτηκε και πάλι ο Τήμενος, του ζήτησε να προσφέρει εξιλαστήρια θυσία και να διώξει τον δολοφόνο για δέκα χρόνια και να προσέξει έναν άντρα με τρία μάτια για να λειτουργήσει ως οδηγός.

Κατά την επιστροφή του στη Ναύπακτο, ο Τήμενος έπεσε με τον Όξυλο, έναν Αιτωλό, που είχε χάσει το ένα του μάτι, καβάλα σε άλογο (ή μουλάρι) (αποτελώντας έτσι τα τρία μάτια) και τον πίεσε αμέσως στην υπηρεσία του. Οι Ηρακλείδες επισκεύασαν τα πλοία τους, έπλευσαν από τη Ναύπακτο στο Αντίρριο και από εκεί στο Ρίο της Πελοποννήσου.

Μια αποφασιστική μάχη δόθηκε με τον Τισαμενό, γιο του Ορέστη, τον αρχηγό της χερσονήσου, ο οποίος ηττήθηκε και σκοτώθηκε. Οι Ηρακλείδες, που έγιναν έτσι ουσιαστικά κύριοι της Πελοποννήσου, προχώρησαν στη διανομή της επικράτειάς τους μεταξύ τους με κλήρο. Το Άργος έπεσε στον Τήμενο, η Λακεδαίμων στον Προκλή και τον Ευρυσθένη, τους δίδυμους γιους του Αριστόδημου. και η Μεσσήνη στον Κρεσφόντη. Η εύφορη συνοικία της Ήλιδας είχε δεσμευτεί κατόπιν συμφωνίας για τον Όξυλο. Οι Ηρακλείδες κυβέρνησαν στη Λακεδαίμονα μέχρι το 221 π.Χ., αλλά εξαφανίστηκαν πολύ νωρίτερα στις άλλες περιοχές.

Αυτή η κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Δωριείς, κοινώς αποκαλούμενη «Επιστροφή των Ηρακλείδων», αντιπροσωπεύεται ως η ανάκτηση από τους απογόνους του Ηρακλή της νόμιμης κληρονομιάς του ήρωα προγόνου τους και των γιων του. Οι Δωριείς ακολούθησαν το έθιμο άλλων ελληνικών φυλών διεκδικώντας ως πρόγονο για τις άρχουσες οικογένειες τους έναν από τους θρυλικούς ήρωες, αλλά οι παραδόσεις δεν πρέπει για αυτό το λόγο να θεωρηθούν ως εντελώς μυθικές. Αντιπροσωπεύουν μια κοινή εισβολή στην Πελοπόννησο από Αιτωλούς και Δωριείς, οι τελευταίοι που εκδιώχθηκαν νότια από την αρχική βόρεια πατρίδα τους υπό την πίεση των Θεσσαλών.

Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν υπάρχει κυρίαρχη αναφορά για αυτές τις Ηρακλείδες ή την εισβολή τους στον Όμηρο ή τον Ησίοδο. Ο Ηρόδοτος (στ. 52) κάνει λόγο για ποιητές που είχαν γιορτάσει τα έργα τους, αλλά αυτά περιορίζονταν σε γεγονότα αμέσως μετά το θάνατο του Ηρακλή. Η ιστορία ενισχύθηκε για πρώτη φορά από τους Έλληνες τραγικούς, οι οποίοι πιθανώς άντλησαν την έμπνευσή τους από τους τοπικούς θρύλους, οι οποίοι δόξασαν τις υπηρεσίες που παρείχε η Αθήνα στους ηγεμόνες της Πελοποννήσου.

Γενόμενος έτσι ο Τήμενος ο μυθικός ιδρυτής της δυναστείας των Τημαινιδών αλλά και ο πρώτος νομοθέτης του Άργους, τελικά σκοτώθηκε από τους γιούς του, Κείσο, Φάλκη, Κερύνη και Αργαίο (κατ' άλλους ένας από τους γιους του ονομαζόταν Ευρύπυλος), επειδή υποπτεύθηκαν ότι ήθελε να τον διαδεχθεί στον θρόνο με διαθήκη ο γαμπρός του Δηιφόντης σύζυγος της αδελφής τους Υρνηθούς που λάτρευε ιδιαίτερα ο πατέρας τους. Στη συνέχεια οι τέσσερις γιοι έδιωξαν την Υρνηθώ και ανεκήρυξαν βασιλιά τον μεγαλύτερο αδελφό τους, τον Κείσο.

Από την θρυλική αυτή ιστορία εμπνεύσθηκε αργότερα ο Ευριπίδης και έγραψε τη ομώνυμη τραγωδία του, Τήμενος.

Ο Τήμενος είχε πολλά παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των Αρχέλαου, Κείσου, Φάλκη, Αγραίου, Υρνηθούς, Ευρύπυλου, Κερύνη, Καλλία, Κλύτου, Ίσθμιου, Αγέλαου, Καράνου και Φείδωνα Α΄. Ο Αρχέλαος διαδέχθηκε τον Τήμενο ως βασιλιάς του Άργους.

Sources

Bibliotheca ii. 8.

Diodorus Siculus, iv. 57, 58.

Pausanias, i. 32, 41, ii. 13, 18, iii. I, iv. 3, v. 3.

Euripides, Heracleidae.

Pindar, Pythians, ix. 137.

Herodotus, ix. 27.

Karl Otfried Müller. Dorians, Part I, Chapter 3.

Thirlwall. History of Greece, Chapter VII.

Grote. History of Greece, Part I, Chapter XVIII.

Georg Busolt. Griechische Geschichte, Part I, Chapter 11, Section 7, where a list of authorities is given.