Σωτήρης Πατατζής

Ο Σωτήρης Πατατζής  (1917 - 7 Ιουνίου 1991) υπήρξε ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς πεζογράφους της μεταπολεμικής ελληνικής λογοτεχνίας, με έργο βαθιά επηρεασμένο από τα ιστορικά γεγονότα της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου πολέμου. Γεννήθηκε το 1914 στο Νησί της επαρχίας Μεσσήνης, του νομού Μεσσηνίας. Ορφάνεψε από πατέρα σε ηλικία έξι ετών και μεγάλωσε μέσα σε δύσκολες συνθήκες, βιώνοντας ένδεια και στερήσεις. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Καλαμάτας το 1932 και ξεκίνησε σπουδές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, τις οποίες αναγκάστηκε να εγκαταλείψει εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών. Προκειμένου να εξασφαλίσει τα προς το ζην, εισήχθη στη Σχολή Χωροφυλάκων και υπηρέτησε ως ενωμοτάρχης στη Λιβαδειά.

Η καθοριστική στροφή στη ζωή του ήρθε με την επιβολή της γερμανικής κατοχής, όταν λιποτάκτησε από το σώμα και εντάχθηκε στην ένοπλη αντίσταση, κατατασσόμενος στις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Μετά την απελευθέρωση εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, όπου και έζησε έως τον θάνατό του.

Η συγγραφική του διαδρομή περιλαμβάνει διηγήματα, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα. Συνεργάστηκε με γνωστά έντυπα της εποχής, όπως Ο Ταχυδρόμος και Οικογένεια, ενώ ασχολήθηκε επαγγελματικά και με τη λογοτεχνική μετάφραση. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων και της Εταιρείας Συγγραφέων.

Το έργο του είναι στενά συνδεδεμένο με την ελληνική ιστορική πραγματικότητα του 20ού αιώνα, καθώς επικεντρώνεται στη βαθιά επίδραση της Κατοχής και του Εμφυλίου στον κοινωνικό ιστό της μεταπολεμικής Ελλάδας. Η γραφή του διακρίνεται για την ειρωνεία, την απαισιόδοξη διάθεση και τη λεπτή προσωπική ματιά.

Το πρώτο του σημαντικό έργο, Ματωμένα χρόνια, απέσπασε το Βραβείο Εθνικής Αντίστασης το 1946. Το διήγημά του Νεράιδα του βυθού βραβεύτηκε σε παγκόσμιο διαγωνισμό της New Herald Tribune το 1950-1951. Το 1981 τιμήθηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή Στο χάος.

Η κορυφαία στιγμή της συγγραφικής του πορείας ήταν το μυθιστόρημα Μεθυσμένη Πολιτεία, το οποίο μεταφέρθηκε με επιτυχία στην τηλεόραση στα τέλη της δεκαετίας του 1970 από τον σκηνοθέτη Άρη Λυχναρά. Η σειρά, με πρωταγωνιστές γνωστούς ηθοποιούς όπως η Βέρα Κρούσκα, ο Γιάννης Βόγλης, ο Παύλος Χαϊκάλης και η Χρυσούλα Διαβάτη, βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε βιώματα του συγγραφέα από τη γενέτειρά του, τη Μεσσήνη. Το έργο, με έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία, απηχεί την ατμόσφαιρα της μεσσηνιακής κοινωνίας του Μεσοπολέμου, ενσωματώνοντας μορφές και καταστάσεις γνώριμες στον ίδιο τον Πατατζή.

Τα θεατρικά του έργα εξακολουθούν να παρουσιάζονται με επιτυχία, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική δύναμη του λόγου του. Ο Σωτήρης Πατατζής έφυγε από τη ζωή στις 7 Ιουνίου 1991, αφήνοντας πίσω του ένα πυκνό, πολιτικό και βαθιά ανθρώπινο λογοτεχνικό αποτύπωμα.