Κωνσταντίνος Μπόνης
Γεννήθηκε το 1905 στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας, όπου και έλαβε την πρώτη του μόρφωση, την οποία συνέχισε στη Λευκάδα. Το 1922 εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όμως δύο χρόνια αργότερα, το 1924, προσανατολίστηκε προς τη θεολογία, μετεγγραφόμενος στη Θεολογική Σχολή του ίδιου Πανεπιστημίου. Αποφοίτησε το 1927 και, με τη στήριξη υποτροφίας του Υπουργείου Παιδείας, επιδόθηκε σε μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα της Βυζαντινολογίας και της Εκκλησιαστικής Φιλολογίας, φοιτώντας στα Πανεπιστήμια των Βρυξελλών, του Μονάχου και του Βερολίνου.
Η ακαδημαϊκή του πορεία σφραγίστηκε από δύο σημαντικές αναγνωρίσεις: το 1937 έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα φιλοσοφίας από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ενώ το 1938 αναγορεύθηκε και διδάκτωρ θεολογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η διττή αυτή επιστημονική του συγκρότηση —στη φιλοσοφία και τη θεολογία— καθόρισε το έργο του και τον κατέστησε σημαντικό λόγιο της εποχής του.
Ο Κωνσταντίνος Μπόνης ξεκίνησε τη διδακτική του σταδιοδρομία σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης, υπηρετώντας στην Κεφαλονιά, την Πάτρα και αργότερα στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Αθηνών. Στη συνέχεια ανέλαβε καθήκοντα γενικού επιθεωρητή και διευθυντή της Γερμανικής Σχολής Αθηνών, θέση την οποία διατήρησε έως το 1940.
Παράλληλα με την εκπαιδευτική του δράση, ασχολήθηκε ενεργά με τη θεολογική αρθρογραφία, δημοσιεύοντας μελέτες και άρθρα στα περιοδικά Θεολογία και Εκκλησία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Από το 1968 έως το 1982 ανέλαβε τη διεύθυνση και των δύο περιοδικών, προσδίδοντάς τους ιδιαίτερο επιστημονικό κύρος. Την ίδια περίοδο επιμελήθηκε και τα αρχεία της Ιεράς Συνόδου, συμβάλλοντας στη διατήρηση και ανάδειξη σημαντικών τεκμηρίων της νεότερης εκκλησιαστικής ιστορίας.
Το 1938 εξελέγη υφηγητής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου δίδαξε ως επίκουρος καθηγητής. Το 1942 μετακινήθηκε στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αναλαμβάνοντας την έδρα της Γενικής Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας. Το 1951 επανήλθε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διαδεχόμενος τον Δημήτριο Μπαλάνο στην έδρα της Πατρολογίας και της Ερμηνείας των Πατέρων.
Η διοικητική του παρουσία στα ανώτατα ιδρύματα υπήρξε εξίσου σημαντική, καθώς διετέλεσε κοσμήτορας τόσο στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου όσο και σε εκείνη του Πανεπιστημίου Αθηνών, κατά τα ακαδημαϊκά έτη 1956–1957, 1964–1965 και 1969–1970. Το 1970 αποχώρησε από την ενεργό πανεπιστημιακή δράση, ύστερα από πολυετή και γόνιμη παρουσία, λόγω συνταξιοδότησης.
Σχολή του Τιμίου Σταυρού στη Βοστώνη των Ηνωμένων Πολιτειών, ενισχύοντας με την παρουσία του τη θεολογική παιδεία της ελληνικής ομογένειας και συμβάλλοντας στη διάδοση της ορθόδοξης παράδοσης εκτός ελληνικών συνόρων. Παράλληλα, υπηρέτησε για δύο χρόνια ως γενικός διευθυντής Θρησκευμάτων στο Υπουργείο Παιδείας, θέση από την οποία επηρέασε τη διοίκηση και την εκπαιδευτική πολιτική σε ζητήματα θρησκευτικού χαρακτήρα.
Η πνευματική του αναγνώριση ξεκίνησε νωρίς, καθώς από το 1938 υπήρξε μέλος του ιστορικού Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός». Η προσφορά του στην επιστήμη και τα γράμματα επισφραγίστηκε το 1978, όταν εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1987, κορυφώνοντας τη μακρά του πορεία, ανέλαβε την προεδρία του ανώτατου αυτού πνευματικού ιδρύματος της χώρας, καταθέτοντας το κύρος και τη σοφία μιας ολόκληρης ζωής αφιερωμένης στη θεολογική επιστήμη, τη φιλολογική έρευνα και τη δημόσια προσφορά.
Έργο
Ο Κωνσταντίνος Μπόνης υπηρέτησε την Εκκλησία της Ελλάδος όχι μόνο από πανεπιστημιακές και διοικητικές θέσεις, αλλά και ως εκπρόσωπός της σε πλήθος διεθνών συνελεύσεων και επιτροπών του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, συμμετέχοντας ενεργά στον διαχριστιανικό διάλογο και στην προσπάθεια προσέγγισης των ομολογιών μέσα από θεολογική τεκμηρίωση και ακαδημαϊκή εγκυρότητα.
Το συγγραφικό του έργο εστιάστηκε κυρίως στην κλασική περίοδο της εκκλησιαστικής γραμματείας, αναδεικνύοντας τις μορφές και τις ιδέες των Πατέρων της Εκκλησίας, καθώς και στην περίοδο της αναγέννησης των γραμμάτων στο Βυζάντιο, ιδιαίτερα από τον 12ο αιώνα και εξής. Η έρευνά του φώτισε πτυχές της πατερικής και βυζαντινής φιλολογίας που είχαν έως τότε μείνει στο περιθώριο, ενώ η μέθοδός του συνδύαζε την ιστορική ακρίβεια με την φιλολογική ευαισθησία, καθιστώντας τον ένα από τους σημαντικότερους θεολόγους και φιλόλογους της γενιάς του.
Ο Κωνσταντίνος Μπόνης απεβίωσε στις 7 Ιουνίου 1990 στην Αθήνα, ολοκληρώνοντας μια μακρά και γόνιμη πορεία στον χώρο της θεολογικής επιστήμης, της πανεπιστημιακής διδασκαλίας και της εκκλησιαστικής διακονίας. Ο θάνατός του σήμανε το τέλος μιας προσωπικότητας που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στη νεοελληνική θεολογική και φιλολογική σκέψη του 20ού αιώνα.
Σχόλια