Διονυσία Ρώη

Η Διονυσία Ρώη (1917 – Μαϊάμι, 29 Μαΐου 1981) υπήρξε μορφή του ελληνικού θεάτρου και του κινηματογράφου, με διπλή ιδιότητα: εκείνη της ηθοποιού και της μακιγιέζ. Η ζωή και η καλλιτεχνική της πορεία φανερώνουν μια γυναίκα με βαθιές ρίζες στον κόσμο της θεατρικής τέχνης, διακριτική αλλά ουσιώδη παρουσία στον χώρο των παραστατικών τεχνών.

Καταγόμενη από θεατρική οικογένεια, υπήρξε κόρη του Ευάγγελου Κουμαριώτη, ο οποίος υπηρέτησε ως ταμίας του Συνδέσμου Ελλήνων Ηθοποιών, ενώ η μητέρα της ήταν επίσης ηθοποιός – γεγονός που σηματοδοτεί τη διαγενεακή σύνδεση της οικογένειας με τη θεατρική παράδοση. Ο αδελφός της ασχολήθηκε με τον χορό και τη χορογραφία, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τον καλλιτεχνικό προσανατολισμό του οικογενειακού περιβάλλοντος.

Η Διονυσία Ρώη φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, από την οποία αποφοίτησε με «άριστα», ένδειξη τόσο της αφοσίωσής της στην υποκριτική όσο και του ταλέντου της. Υπήρξε για σειρά ετών συνεργάτις του Εθνικού Θεάτρου, συμμετέχοντας σε έντεκα παραστάσεις, κατά τις οποίες εντάχθηκε στο καλλιτεχνικό δυναμικό της κρατικής σκηνής, τιμώντας τη σκηνή με συνέπεια και επαγγελματισμό.

Η παρουσία της στον κινηματογράφο υπήρξε λιγότερο εκτεταμένη αλλά χαρακτηριστική. Ερμήνευσε δευτερεύοντες ρόλους σε ταινίες όπως Ο Γοργοπόταμος, Ο παπατρέχας, και Του Κουτρούλη ο γάμος, ενώ παράλληλα επιμελούνταν και το μακιγιάζ, γεγονός που καταδεικνύει την πολυπρισματική της ενασχόληση με την τέχνη του θεάματος. Η επιδεξιότητά της στην τέχνη του μακιγιάζ την ανέδειξε σε μια από τις λίγες γυναίκες της εποχής της που διακρίθηκαν σε έναν χώρο όπου κυριαρχούσαν ανδρικές φυσιογνωμίες.

Ήταν σύζυγος του ηθοποιού και μακιγιέρ Γιώργου Ρώη, με τον οποίο μοιράστηκε τη σκηνή αλλά και τη ζωή της. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των Συνταγματαρχών (1967–1974), το ζεύγος μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου και παρέμεινε δραστήριο στον θεατρικό χώρο της ελληνικής ομογένειας, συμμετέχοντας σε παραστάσεις και κρατώντας ζωντανό το ελληνικό πολιτισμικό στίγμα στην ξενιτιά.

Η Διονυσία Ρώη άφησε την τελευταία της πνοή στο Μαϊάμι των Η.Π.Α. στις 29 Μαΐου 1981, κλείνοντας έναν κύκλο ζωής αφιερωμένο στην υπηρεσία της Τέχνης, με σεμνότητα, προσφορά και πίστη στο θέατρο, τόσο εντός όσο και εκτός της ελληνικής επικράτειας.

Η Διονυσία Ρώη, ως μέλος του δραματολογίου του Εθνικού Θεάτρου,όπου και κατέγραψε έντονη παρουσία από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 έως τα μέσα του 1950. Η πρώτη της εμφάνιση εντοπίζεται κατά τη σεζόν 1939–1940, όταν συμμετείχε στην παράσταση Ευτυχώς επτωχεύσαμεν του Θεόδωρου Συναδινού, σε σκηνοθεσία του Πέλου Κατσέλη, όπου ενσάρκωσε τον ρόλο της Πόπης. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε και στη ρομαντική δραματουργία Ζακυνθινή σερενάτα του Διονυσίου Ρώμα, υποδυόμενη τη Ζακυνθινοπούλα, ενώ πρωταγωνίστησε επίσης στο Τραγούδι της κούνιας του Ισπανού θεατρικού συγγραφέα Γκρεγκόριο Μαρτίνεθ Σιέρα, στο ρόλο της αδελφής Μαρίας του Ιησού, ρόλος που απαιτούσε εσωτερική πνευματικότητα και λιτή υποκριτική έκφραση.

Στο κλασικό έργο Ο επιθεωρητής του Νικολάι Γκόγκολ, η Ρώη υποδύθηκε τη σύζυγο του Λούκιτς, προσδίδοντας σκηνική σαφήνεια και θεατρική ζωντάνια σ’ έναν δευτερεύοντα πλην ουσιώδη ρόλο. Ακολούθησε η συμμετοχή της στο έργο Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται του Σπύρου Μελά, όπου ανέλαβε τον ρόλο της δεσποινίδος Σγουρού, ενώ στην παράσταση Είλωτες του Άγγελου Τερζάκη ενσάρκωσε τη Λόλα – χαρακτήρα εσωτερικής πάλης και συναισθηματικού διλήμματος. Η περίοδος αυτή σφραγίστηκε και από τη συμμετοχή της στο έργο Η μεγάλη στιγμή του Αλέκου Λιδωρίκη, όπου ερμήνευσε τον ρόλο μιας κυρίας, συμβάλλοντας στην κοινωνική ατμόσφαιρα του έργου με τη σταθερή της παρουσία.

Κατά τη δύσκολη περίοδο της Κατοχής, το 1941–1942, εμφανίστηκε στην Μήδεια του Ευριπίδη ως κορυφαία του χορού, έναν ρόλο που απαιτούσε απόλυτο συντονισμό, τραγικό ήθος και φωνητική πειθαρχία. Το 1943–1944, συμμετείχε στο έργο Στην κάψα του καλοκαιριού του Θεόδωρου Συναδινού, σε σκηνοθεσία του Σωκράτη Καραντινού, παίζοντας τον ρόλο ενός κοριτσιού – συμμετοχή που προσέφερε μία νότα δροσιάς και αθωότητας στο σκηνικό.

Αρκετά χρόνια αργότερα, στις μεταπολεμικές δεκαετίες, η Ρώη εμφανίστηκε και πάλι στο Εθνικό Θέατρο. Στη σεζόν 1956–1957 συμμετείχε στην αριστοφανική κωμωδία Αι Εκκλησιάζουσαι, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Αλέξη Σολομού, ως μέλος του χορού. Την επόμενη θεατρική περίοδο, 1957–1958, έλαβε μέρος στη Λυσιστράτη, επίσης στον χορό, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά τη φωνητική, σωματική και σκηνική της ακρίβεια. Οι συμμετοχές της σε έργα της αρχαίας κωμωδίας φανερώνουν την ευελιξία και την εκφραστική της ικανότητα ως χορεύτρια, τραγουδίστρια και ηθοποιός σε συγχρονία με συλλογικά σκηνικά σχήματα.

Φιλμογραφία

Έτος Τίτλος

1953 Εύα

1956 Η δούκισσα της Πλακεντίας

1957 Ο γυναικάς

1957 Τζιπ, περίπτερο και αγάπη

1957 Η λίμνη των πόθων

1958 Το κορίτσι της αμαρτίας

1959 Σαρακατσάνισσα

1959 Ο θείος από τον Καναδά

1959 Ένα νερό κυρα-Βαγγελιώ

1959 Επιστροφή από το μέτωπο

1960 Διαβόλου κάλτσα

1960 Ένα κορίτσι σε περιμένει

1961 Εφιάλτης Βάσω Φωκά

1962 Ορφανή σε ξένα χέρια

1962 Του Κουτρούλη ο γάμος

1962 Όταν ξυπνά το παρελθόν

1962 Μην είδατε τον Παναή;

1962 Ο Σταμάτης και ο Γρηγόρης

1963 Διεστραμμένοι

1963 Οι σκανδαλιάρηδες

1963 Το μεγάλο αμάρτημα

1963 Μάνα, γιατί με γέννησες;

1963 Τον βρήκανε τον Παναή

1965 Είναι ένας τρελλός τρελλός Βέγγος

1966 Οι εκδικηταί

1966 Ο παπατρέχας

1967 Ο γαμπρός μου ο προικοθήρας

1968 Γοργοπόταμος

1969 Θου Βου Φαλακρός πράκτωρ - Επιχείρησις: Γης μαδιάμ

1970 Γράμμος