Δημήτρης Πλαπούτας (ή Κολλιόπουλος)
Ο Δημήτρης (Δημητράκης) Πλαπούτας (ή Κολλιόπουλος) (Παλούμπα, 15 Μαΐου 1786 - Παλούμπα, 5 Ιουλίου 1864), υπήρξε μία από τις σημαντικότερες και αγνότερες μορφές του Αγώνα του 1821, αλλά και της μετέπειτα πολιτικής ζωής του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Γεννήθηκε στην Παλούμπα Γορτυνίας στις 15 Μαΐου 1786 και πέθανε στην ίδια γενέθλια γη στις 5 Ιουλίου 1864, έχοντας διανύσει έναν βίο στραμμένο πάντοτε προς το κοινό καλό και την πατρίδα.
Κατά την Επανάσταση του 1821, αναδείχθηκε σε στρατιωτικό ηγέτη με πνεύμα στρατηγικής οξυδέρκειας και αταλάντευτο πατριωτισμό. Στενός συνεργάτης και συμπολεμιστής του Γέρου του Μοριά, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, αποτέλεσε τον κορμό της αντίστασης στην Αρκαδία και μία από τις ακλόνητες μορφές του Μοραΐτικου ξεσηκωμού. Υπήρξε από εκείνους που δεν διεκδίκησαν δάφνες ή αξιώματα, αλλά ανέδειξαν τον εαυτό τους μέσα από τη φλόγα της ελευθερίας και την αφοσίωση στον εθνικό σκοπό.
Μετά την απελευθέρωση, ο Πλαπούτας δεν αποσύρθηκε στην αφάνεια, όπως έπραξαν αρκετοί αγωνιστές που αδικήθηκαν ή απογοητεύτηκαν. Αντίθετα, μετέφερε την αγωνιστική του προσήλωση και στη νέα πολιτεία. Εκλέχθηκε βουλευτής Καρύταινας κατά την περίοδο 1844–1847, ενώ στη συνέχεια διετέλεσε γερουσιαστής έως το 1862, διατηρώντας ένα λόγο νηφάλιο, ηθικά ακέραιο και βαθύτατα πατριωτικό. Η εμπιστοσύνη που του έδειξε το παλάτι αντανακλάται και στον διορισμό του ως επίτιμου υπασπιστή του βασιλιά Όθωνα, καθώς και ως Διοικητή της 12ης Τετραρχίας Αρκαδίας στη Βασιλική Φάλαγγα – σώμα που συγκροτήθηκε για να τιμήσει τους παλαίμαχους αγωνιστές.
Ο Πλαπούτας υπήρξε υπόδειγμα φρονήματος, σεμνότητας και συνέπειας. Δεν εναπόθεσε την τιμή του στον θόρυβο των όπλων ούτε στον αχό της ρητορικής, αλλά στην ήρεμη και ακούραστη προσφορά του προς την Ελλάδα που βοήθησε να γεννηθεί. Το όνομά του, βαθιά δεμένο με τις κορυφές της Γορτυνίας και με τη φωτιά του ’21, φέρει μέχρι σήμερα το βάρος της αγνής πατριωτικής θυσίας και της σεμνής πολιτικής αρετής.
Ο Δημήτρης Πλαπούτας γεννήθηκε στο ορεινό χωριό Παλούμπα της επαρχίας Γορτυνίας, γιος του κλέφτη Νικόλα-Κόλια Πλαπούτα, μιας οικογένειας που είχε βαθιές ρίζες στον αγώνα για την ελευθερία. Την περίοδο 1811-1812, αναγκάστηκε να αναζητήσει καταφύγιο στη Ζάκυνθο, όπου εντάχθηκε στα ελληνικά σώματα υπό την αιγίδα του Βρετανικού Στρατού, υπηρετώντας ως εκατόνταρχος, θέτοντας ήδη τις βάσεις της στρατιωτικής του πορείας.
Το 1803 ενώθηκε με τα δεσμά του γάμου με τη Στεκούλα Κολοκοτρώνη, από την οποία δεν απέκτησε απογόνους. Αργότερα, σε δεύτερο γάμο, απέκτησε μία κόρη, συνεχίζοντας την οικογενειακή του γραμμή.
Το 1816, κατά την παρουσία του στην Πελοπόννησο, βρέθηκε ξανά στο στόχαστρο των Οθωμανών, οι οποίοι τον κατηγόρησαν ως πρωταγωνιστή στον φόνο Τούρκων στην Αλωνίσταινα, γεγονός που τον ανάγκασε να καταφύγει και πάλι στη Ζάκυνθο. Εκεί, στις 15 Οκτωβρίου 1818, μυήθηκε στη μυστική Φιλική Εταιρεία από τον Αναγνώστη Τσοχαντάρη, ενσαρκώνοντας την αποφασιστικότητα και το όραμα της απελευθέρωσης της πατρίδας.
Με την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης, σπεύδει αμέσως να συμμετάσχει στον αγώνα της επαναστατημένης πατρίδας, αναδεικνυόμενος σε σπουδαίο οπλαρχηγό και πιστό ακόλουθο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Σύμφωνα με τον Φώτιο Χρυσανθόπουλο, το «πρωτοπαλίκαρό» του υπήρξε ο συμπατριώτης του Πανουργιάς Ηλιόπουλος, που τον συνόδευσε στους δύσκολους δρόμους του αγώνα, συμβάλλοντας στην εδραίωση της ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας.
Ο Δημήτρης Πλαπούτας συγκρότησε και ηγήθηκε δικού του στρατού, αριθμώντας από 800 έως 1.000 άνδρες, με τους οποίους διακρίθηκε σε σπουδαίες μάχες της Ελληνικής Επανάστασης, όπως στη μάχη του Βαλτετσίου και κατά την πολιορκία της Τρίπολης. Το 1822 διορίστηκε υπαρχηγός στην αποτυχημένη πολιορκία της Πάτρας, μια από τις κρίσιμες στιγμές του αγώνα.
Κατά τη διάρκεια της εμφύλιας διαμάχης που ταρακούνησε το επαναστατημένο έθνος, στήριξε το στρατόπεδο των Κουντουριωτών. Όταν όμως επήλθε η απειλή του Ιμπραήμ, πολέμησε δίπλα στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, προσφέροντας αμέριστη υποστήριξη στον μεγάλο στρατηγό, ακόμη και κατά τα χρόνια της Αντιβασιλείας. Η πολιτική αυτή του στάση, ωστόσο, δεν τον έσωσε από τη σκληρή μοίρα· καταδικάστηκε σε θάνατο για εσχάτη προδοσία και φυλακίστηκε, για να αποφυλακιστεί αργότερα, χάρη στη γενική αμνηστία που δόθηκε.
Μετά την ταραγμένη περίοδο του αγώνα, ο Πλαπούτας αφιερώθηκε στην πολιτική ζωή της χώρας. Εκλέχθηκε πληρεξούσιος στη Δ' Εθνοσυνέλευση και υπηρέτησε ως βουλευτής της Καρύταινας από το 1844 έως το 1847. Επιπλέον, διατέλεσε γερουσιαστής από το 1847 έως το 1862 και τιμήθηκε με τον τίτλο του επίτιμου υπασπιστή του βασιλιά Όθωνα.
Ο επίλογος της ζωής του γράφτηκε στον οικογενειακό Πύργο των Πλαπουταίων, στο χωριό Παλούμπα, όπου απεβίωσε στις 5 Ιουλίου 1864. Η οικογενειακή του παράδοση συνεχίστηκε μέσω του εγγονού του, Δημήτριου Γ. Πλαπούτα, που διατήρησε ζωντανή τη μνήμη του ονόματός του.
Σχόλια