Translate

Χρυσαορίδα, Τουρκία

Ελληνική ιστορία / Αρχαία Ελλάδα - Αρχαίες Ελληνικές πόλεις - Παγκόσμια
H Χρυσαορίδα ήταν μια αρχαία πόλη στην Καρία, Ανατολία, μεταξύ του Εύρωμου (επίσης Εύνομος) και της Στρατονίκειας. Στα χρόνια των Σελευκιδών, η Χρυσαορίδα ήταν η έδρα του "Κοινού των Χρυσαορέων". Η συνέλευση τους γινόταν στον ναό του Δία του Χρυσαορέα.

τὸ Χρυσαορέων ἔθνος a natione Carum (Steph. Byz. Χρυσαορίς· Ἐπαφρόδιτος δὲ τὴν Καρίαν πᾶσαν Χρυσαορίδα λέγεσθαι); quae cum antiquitus oppida nondum haberet, sed κατὰ·κώμας habitaret, foedus pago- rum (κωμῶν) constitutum est circa lovis Chrysaorei (not. i 9) delubrum. Cf. quae post W. Η. Waddingtonum ad Lebas Inscr. III 399 aliosque exposuit Holleaux ad hunc tltulum (vide etiam n. iil^). Post Alexandri Magni vero aetatem cum oppida Graeca in illa regione conderentur, pagi Carici ex parte his oppidis attributi sunt, quo factum est ut quaeque civitas tot suffragia ferret in communi concilio, quot pagos antiquos systematis Chrysaorei eius ager comprehenderet. Cf. Strabo XIV, 2, 25 p. 660 Cas. καλεῖται δὲ τὸ σύστημα αὐτῶν Χρυσαορέων, συνεστηκὸς ἐκ κωμῶν· οἱ δὲ πλείστας παρεχόμενοι κώμας προέχουσι τῇ ψήφῳ, καθάπερ Κεραμιῆται· καὶ Στρατονικεῖς δὲ τοῦ συσψτἡ μάτος μετέχουσιν, οὐκ ὄντες τοῦ Καρικοῦ γένους, ἀλλ' ὅτι κώμας ἔχουσι τοῦ
 
Γιος του Ποσειδώνα και της Μέδουσας. Ο Χρυσάωρ ήταν γιγαντόσωμος πολεμιστής - τέρας που βγήκε μέσα από το σώμα της Μέδουσας μαζί με τον Πήγασο, το φτερωτό άλογο, όταν την αποκεφάλισε ο Περσέας. Ονομάστηκε έτσι επειδή γεννήθηκε με ένα χρυσό σπαθί στο χέρι.

Η λέξη Χρυσάωρ (από τις λέξεις χρυσός + άορ = σπαθί, δηλαδή ο «Χρυσοσπάθης») ήταν αρχαία ελληνική επίκληση-επίθετο διάφορων θεών και ηρώων, μεταξύ των οποίων:

Του Απόλλωνα, από το χρυσό του σπαθί ή από τις εκπεμπόμενες από αυτόν ακτίνες φωτός (ο Απόλλων ήταν ο θεός του φωτός). Αναφέρεται στην Ιλιάδα (Ε 509, Ο 256).
Του Δία στην Καρία, όπου υπήρχε ναός του Διός Χρυσάορος ή Χρυσαορέως ως κοινό ιερό, ονομαζόμενο Χρυσαορικό σύστημα.
Της Αρτέμιδας.
Του Ορφέα.

Ως ξεχωριστό πρόσωπο της ελληνικής μυθολογίας, ο Χρυσάωρ εμφανίζεται στον μύθο της Γοργούς: όταν ο Περσέας έκοψε το κεφάλι της Μέδουσας, από το αίμα της και από την ένωσή της με τον θεό Ποσειδώνα ξεπήδησαν το φτερωτό άλογο Πήγασος και ο κανονικός άνθρωπος Χρυσάωρ, ο οποίος αργότερα απέκτησε και παιδί, τον Γηρυόνη, με την Ωκεανίδα Καλλιρρόη, όπως αναφέρει ο Ησίοδος (Θεογονία 287). Ο Χρυσάωρ έριχνε τον κεραυνό, δηλαδή χρυσό σπαθί.
Ο Χρυσάωρ ήταν πρόγονος πολλών τεράτων. Απέκτησε με την Ωκεανίδα Καλλιρρόη δύο παιδιά, τον τρισώματο γίγαντα Γηρυόνη και την Έχιδνα, που ήταν μισή γυναίκα και μισή φίδι. Η Έχιδνα και ο Τυφώνας έφεραν στο φως τον Κέρβερο, τον Όρθρο, το Λιοντάρι της Νεμέας, τη Λερναία Ύδρα, τη Φαία της Κρομμυώνας και τη Σφίγγα της Θήβας.

    Φόρκυι δ' αὖ Κητὼ γραίας τέκε καλλιπαρήους
    ἐκ γενετῆς πολιάς, τὰς δὴ Γραίας καλέουσιν
    ἀθάνατοί τε θεοὶ χαμαὶ ἐρχόμενοί τ' ἄνθρωποι,
    Πεμφρηδώ τ' εὔπεπλον Ἐνυώ τε κροκόπεπλον,
    Γοργούς θ', αἳ ναίουσι πέρην κλυτοῦ Ὠκεανοῖο
    ἐσχατιῇ πρὸς νυκτός, ἵν' Ἑσπερίδες λιγύφωνοι,
    Σθεννώ τ' Εὐρυάλη τε Μέδουσά τε λυγρὰ παθοῦσα·
    ἡ μὲν ἔην θνητή, αἱ δ' ἀθάνατοι καὶ ἀγήρῳ,
    αἱ δύο· τῇ δὲ μιῇ παρελέξατο Κυανοχαίτης
    ἐν μαλακῷ λειμῶνι καὶ ἄνθεσιν εἰαρινοῖσι.
    τῆς ὅτε δὴ Περσεὺς κεφαλὴν ἀπεδειροτόμησεν,
    ἐξέθορε Χρυσάωρ τε μέγας καὶ Πήγασος ἵππος.
    τῷ μὲν ἐπώνυμον ἦν, ὅτ' ἄρ' Ὠκεανοῦ παρὰ πηγὰς
    γένθ', ὁ δ' ἄορ χρύσειον ἔχων μετὰ χερσὶ φίλῃσι.
    χὠ μὲν ἀποπτάμενος, προλιπὼν χθόνα μητέρα μήλων,
    ἵκετ' ἐς ἀθανάτους· Ζηνὸς δ' ἐν δώμασι ναίει
    βροντήν τε στεροπήν τε φέρων Διὶ μητιόεντι·
    Χρυσάωρ δ' ἔτεκε τρικέφαλον Γηρυονῆα
    μιχθεὶς Καλλιρόῃ κούρῃ κλυτοῦ Ὠκεανοῖο·
   -Ησίοδος, Θεογονία, 270

Το Κοινό των Χρυσαορέων ήταν μια άτυπη χαλαρή ομοσπονδία με αρκετές πόλεις στην αρχαία περιοχή της Καρίας, της Ανατολίας, που προφανώς σχηματίστηκε την περίοδο των Σελευκιδών και διήρκεσε τουλάχιστον μέχρι το 203 π.Χ. Το Κοινό είχε την κύρια εστίασή στην άμυνα, και δευτερευόντως το εμπόριο.

Πηγές / Βιβλιογραφία
  • Hazlitt, Classical Gazetteer, "Chrysaorium"
  • https://www.wikipedia.org
    http://www.ancientlibrary.com
  • J. Ma, Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor
  • Ησίοδος, Θεογονία, 270
  • G. G. Aperghis, The Seleukid Royal Economy. The Finances and Financial Administration of the Seleukid Empire, Cambridge
  • Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη, 2, 4, 2
  • Οβίδιος Μεταμορφώσεις 4, 784
  • Tatian Address to the Greeks 8, 3, 1
  • Στράβων Γεωγραφικά 14.2.25 /14.2.26 
  • Τατιανός, Προς Έλληνας, 8, 3, 1

Σχόλια