Ίκαρος - Φυλάκιο, Κουβέιτ
Ίκαρος είναι μια αρχαία ελληνική πόλη στην Failaka στον Περσικό Κόλπο.
Failaka Island είναι ένα νησί του Κουβέιτ στον Περσικό Κόλπο. Το νησί είναι 20 χλμ από την ακτή της πόλης του Κουβέιτ στον Περσικό Κόλπο.
Το όνομα "Failaka" προέρχεται από την αρχαία ελληνική φυλάκιο (ν) - Φυλάκιο (ιδ) «προκεχωρημένο φυλάκιο».
Ιστορία
Το νησί αναφέρεται για πρώτη φορά από τον 'Ελληνα γεωγράφο Στράβων (δ. 25 μ.Χ).
Αεροφωτογραφία της Ικάρου
Οι Έλληνες την πρώτη φορά εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Al-Khazna Hill στο νησί. το 600 π.Χ.
Οι Έλληνες χτίσαν ένα φυλάκιο στο νησί κατά τη διάρκεια της κατάκτησης της Ασίας από τον του Μ. Αλέξανδρο (336-323 π.Χ.), Ίκαρος ονομάζεται λόγω του ότι το σχήμα της μοιάζει με εκείνο της Ικαρίας, το νησί του Αιγαίου με παρόμοιο σχήμα, το οποίο πήρε το όνομά του Ίκαρου.
Ερείπια του οικισμού περιλαμβάνουν του μεγάλου ελληνιστικού φρουρίου και δύο ελληνικών ναών. Μπορεί να ήταν μια θέση εμπορικών συναλλαγών του βασιλείου της Χαρακηνής.
Ελληνικά ερείπια Ίκαρος (Νησί Failaka, Κουβέιτ).
Το 2000 π.Χ., Μεσοποτάμιοι εγκαταστάθηκαν στην Failaka τουλάχιστον έναν αιώνα πριν από τον πολιτισμό Dilmun.
Ξεκινώντας από την 3η χιλιετία π.Χ., το νησί Failaka ανήκε στον πολιτισμό Dilmun. (από περίπου το 3000 π.Χ.), Failaka ήταν γνωστή ως «Agarum", η γη του Enzak, ενός μεγάλου θεού του πολιτισμού Dilmun σύμφωνα με κείμενα Σουμερίων σφηνοειδούς γραφής που βρέθηκαν στο νησί.
Μετά τον πολιτισμό Dilmun, το νησί κατοικήθηκε από τους Κασσίτες της Μεσοποταμίας, και ήταν επισήμως υπό τον έλεγχο της δυναστείας των Κασσιτών της Βαβυλώνας.
Ξεκινώντας από την 3η χιλιετία π.Χ., το νησί Failaka ανήκε στον πολιτισμό Dilmun. (από περίπου το 3000 π.Χ.), Failaka ήταν γνωστή ως «Agarum", η γη του Enzak, ενός μεγάλου θεού του πολιτισμού Dilmun σύμφωνα με κείμενα Σουμερίων σφηνοειδούς γραφής που βρέθηκαν στο νησί.
Μετά τον πολιτισμό Dilmun, το νησί κατοικήθηκε από τους Κασσίτες της Μεσοποταμίας, και ήταν επισήμως υπό τον έλεγχο της δυναστείας των Κασσιτών της Βαβυλώνας.
Μελέτες δείχνουν ίχνη ανθρώπινης εγκατάστασης στο νησί που χρονολογούνται από τα τέλη της 3ης χιλιετίας π.Χ., και εκτείνονται μέχρι τον 20ο αιώνα μ.Χ.
Πολλά από τα αντικείμενα που βρέθηκαν στο νησί συνδέονται με τους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας αλλά δείχνουν ότι το νησί σταδιακά συντάσσεται στον πολιτισμό που βασίζεται στην Ελληνιστική Αντιόχεια.
Οι αρχαίοι Έλληνες ξανα-αποίκισαν το νησί κατά την κυριαρχία του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 331 π.Χ. ή κατά την περίοδο 324/3 π.Χ.
«Ίκαρος» ήταν επίσης το όνομα μιάς εξέχοντος πόλης που βρίσκεται στο νησί. Ερείπια του οικισμού περιλαμβάνουν ένα μεγάλο ελληνιστικό φρούριο και δύο ελληνικούς ναούς.
Historic coins from Failaka Island
Το 127 π.Χ., το βασίλειο της Χαρακηνής ιδρύθηκε γύρω από τον κόλπο του Κουβέιτ κοντά στο νησί Failaka. Η Χαρακηνή περιλάμβανε την νότια Μεσοποταμία, συμπεριλαμβανομένου του νησιού Failaka..
Ένας χριστιανικός οικισμός άκμασε στο νησί από τον 5ο αιώνα μέχρι τον 9ο αιώνα. Οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει διάφορα αγροκτήματα, χωριά και δύο μεγάλες εκκλησίες που χρονολογούνται από τον 5ο και 6ο αιώνα. Οι αρχαιολόγοι κάνουν εκσκαφή στις γύρω περιοχές για να κατανοήσουν την έκταση του οικισμού που άνθισε τον όγδοο και ένατο αιώνα μ.Χ. Οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τα χωριά τελικά εγκαταλείφθηκαν. Ερείπια εκκλησιών της βυζαντινής εποχής στο Al-Qusur στην Failaka. Η Κεραμική στο χώρο μπορεί να χρονολογηθεί ήδη από το πρώτο μισό του 7ου αιώνα μέχρι τον 9ο αιώνα.
Μετά από σχετικές ενέργειες της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Κουβέιτ και πρόσκληση που απηύθυνε το Εθνικό Συμβούλιο του Κουβέιτ για τον Πολιτισμό, τις Τέχνες και τα Γράμματα, το Τμήμα Ελληνικών και Ξένων Επιστημονικών Ιδρυμάτων, Οργανισμών και Διεθνών Θεμάτων της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων εισηγήθηκε την πραγματοποίηση αρχαιολογικής αποστολής και την υπογραφή συμφωνίας επιστημονικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και του Εμιράτου του Κουβέιτ.
Η σχετική συμφωνία υπογράφηκε στις 25 Ιουλίου του 2007, στο Κουβέιτ, από τον υποφαινόμενο και τον Γενικό Γραμματέα του Εθνικού Συμβουλίου του Εμιράτου του Κουβέιτ για τον Πολιτισμό, τις Τέχνες και τα Γράμματα κ. Μπαμπέρ Εσέι Αλ Ρίφαε και προβλέπει:
· Την ανασκαφή από Έλληνες Αρχαιολόγους της αρχαίας πόλης Ίκαρος που βρίσκεται στο νησί Φαϊλάκα.
· Τη δημοσίευση από τους Έλληνες επιστήμονες των ευρημάτων.
· Την επίβλεψη-οργάνωση από Έλληνες ειδικούς του έργου της συντήρησης των αρχαιοτήτων στον αρχαιολογικό χώρο, αλλά και στο Μουσείο του Κουβέιτ.
· Τη στερέωση, προστασία, οργάνωση και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ικάρου.
· Την ευρύτερη συνεργασία των δυο χωρών σε θέματα διαχείρισης, προστασίας, ανάδειξης και προβολής των αρχαιοτήτων.
Διευθύντρια της ελληνικής αποστολής είναι η δρ. Αγγελική Κοτταρίδη, αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού, που υπηρετεί στη ΙΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, υπεύθυνη του αρχαιολογικού χώρου και του Μουσείου των Αιγών στη Βεργίνα και αναπληρωτής διευθυντής ο δρ. Παναγιώτης Χατζηδάκης, αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού, υπεύθυνος του αρχαιολογικού χώρου και του Μουσείου της Δήλου.
Το νησί Φαϊλάκα δεν έχει ρίζα αραβική και πιθανότατα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «φυλακαί – φυλάκιον», βρίσκεται στον Κόλπο του Κουβέιτ σε απόσταση 12 έως 16 χιλιόμετρα από την ακτή και έχει έκταση περίπου 24 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Το 1990 οι Ιρακινοί εισβολείς εκδίωξαν όλους τους κατοίκους και μετέτρεψαν το νησί σε στρατιωτική ζώνη. Το 1991 η Κυβέρνηση του Εμιράτου του Κουβέιτ εγκατέστησε τους κατοίκους της Φαϊλάκα στην ηπειρωτική χώρα και τους αποζημίωσε για τις περιουσίες τους. Η σύγχρονη πόλη της Φαϊλάκα, ο οικισμός θα έλεγα καλύτερα, είναι σήμερα έρημη. Όλα τα κτήρια ανήκουν στο κράτος και δεν υπάρχουν ιδιοκτησίες ή μόνιμοι κάτοικοι.
Στο νησί έχει εντοπιστεί και εν μέρει ανασκαφεί ελληνική αποικία, που ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και συγκεκριμένα συνδέεται με τον πλου του Νεάρχου, του Ναυάρχου του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την κεντρική - νότια Ασία, δυτικά, όπου στον πλου αυτό ιδρύθηκε η συγκεκριμένη αποικία.
Έχει αποκαλυφθεί μικρό μέρος της πόλης, καθώς και ναός της Άρτεμης. Στις ανασκαφές βρέθηκαν πολλά ελληνικά νομίσματα και επιγραφές, ειδώλια και αγγεία. Το σημαντικότερο εύρημα είναι η λεγόμενη επιγραφή της Ικάρου, η οποία αποτελείται από 43 στίχους, στην ελληνική γλώσσα φυσικά και υπήρξε καθοριστική τόσο για την ταύτιση του νησιού με την Ίκαρο, που αναφέρεται από τον Στράβωνα και τον Αρριανό, όσο και για τη χρονολόγηση της πόλης.
Η ένθερμη υποδοχή και φιλοξενία που επιδίωξε η κουβεϊτιανή πλευρά στην ελληνική αποστολή αντικατοπτρίζει το ενδιαφέρον των Κουβεϊτιανών Αρχών για την παρουσία της ελληνικής αποστολής στη νήσο Φαϊλάκα. Θα ήθελα αυτό να το εκφράσω έτσι και εκτός κειμένου, ότι υπήρξε ένα πολύ θερμό κλίμα από πλευράς των Κουβεϊτιανών.
Θα ήθελα να εκφράσω και δημόσια εδώ τις ευχαριστίες μου για την άποψη συμπεριφορά τους, το θερμό κλίμα φιλοξενίας που ξεπερνούσε τα όρια της τυπικότητας και την πραγματικά πολύ φιλική διάθεση την οποία αντιμετωπίσαμε και η οποία δείχνει κι ένα πλαίσιο πολύ καλών σχέσεων της χώρας μας με τον αραβικό κόσμο σ’ αυτή την πολύ ευαίσθητη περιοχή.
Οι Αρχές του Κουβέιτ εξέφρασαν την επιθυμία, πέρα από τη βοήθεια που θα μπορούσε να παράσχει μια ελληνική αποστολή στην ανασκαφή και στη συντήρηση των αρχαιοτήτων, να συμβάλει η ελληνική πλευρά στις προσπάθειές τους και η εγγραφή της νήσου Φαϊλάκα στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Στη Φαϊλάκα έχουν δραστηριοποιηθεί μέχρι το 2006 οι εξής αποστολές. Αρχαιολογική αποστολή της Δανίας από το 1957 έως το 1963. Αρχαιολογική αποστολή Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, 1973, από το Πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς. Αρχαιολογική αποστολή Ιταλίας το 1976. Αρχαιολογική αποστολή Γαλλίας, 1983 - ΄89, 1999 – 2001 – 2002 και 2004. Μάλιστα η γαλλική αρχαιολογική αποστολή είχε άμεση σχέση με την πόλη τη συγκεκριμένη την ελληνιστική. Αραβική αποστολή το 2001. Αρχαιολογική συνεργασία Κουβέιτ – Σλοβακίας 2004 – 2006 και αρχαιολογική ομάδα του Κουβέιτ, η οποία φυσικά δρα στο πλαίσιο της χώρας της.
Η συμφωνία που υπογράφηκε με το Κουβέιτ είναι μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με τον αραβικό κόσμο, το οποίο βρίσκεται ήδη στο στάδιο της υλοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη δραστηριοποιηθεί αρχαιολογικές αποστολές ελληνικών Πανεπιστημίων στην Ιορδανία, το Ομάν και τη Συρία, ενώ στις 25 Απριλίου του 2005 υπογράφηκε διμερής μορφωτική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Πακιστάν. Τότε είχα μεταβεί για το σκοπό αυτό στο Ισλαμαμπάντ.
Στις 17/7/2006 υπογράφηκε η ανανέωση του μορφωτικού προγράμματος Ελλάδος – Ιορδανίας για τα έτη 2006 – 2008, που προωθεί τη μελέτη της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της κάθε χώρας.
2005 με 2007 είναι σε ισχύ το νέο μορφωτικό πρόγραμμα Ελλάδας – Πακιστάν. Προβλέπει, έπειτα από πρόταση της αρμόδιας Υπηρεσίας του Υπουργείου προς τη Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων, ανταλλαγές δυο - τριών αρχαιολόγων και ενός συντηρητή για 15 ημέρες, ανταλλαγές εκδόσεων αρχαιολογικού περιεχομένου και συνεργασία σε θέματα αρχαιολογικής έρευνας αρχαίων μνημείων και ιδιαίτερα τη στενή συνεργασία των Υπηρεσιών των δυο χωρών με στόχο την κοινή ανασκαφική έρευνα.
Η νήσος Φαϊλάκα είναι ένας χώρος – σύνοψη, όπου συνοψίζει πολλές ενδιαφέρουσες αρχαιολογικά εποχές. Υπάρχει προϊστορικός πολιτισμός και εγκαταστάσεις, ελληνιστικός, πρωτοβυζαντινός, ένα μοναστήρι της αίρεσης των Νεστοριανών, που είναι στο κέντρο του νησιού, υπάρχουν ισλαμικά μνημεία και νεώτερα.
Το γεγονός ότι το νησί δεν κατοικείται είναι επίσης ενδιαφέρον. Οι Αρχές του Κουβέιτ έχουν σχέδια για την αρχαιολογική ανάδειξη και ταυτόχρονα την τουριστική αξιοποίηση του νησιού. Υπάρχει εκεί ένα πρότυπο, παραδοσιακό χωριό, με κατασκευές αντιγράφων κατά το πρότυπο του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων ή παραλαβών αυτών.
Σαφώς η ελληνική πλευρά με την εμπειρία της και την τεχνογνωσία της μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάδειξη της ελληνιστικής θέσης στη νήσο Φαϊλάκα, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μας, γιατί είναι κάτι που ίδρυσαν οι Μακεδόνες και άλλοι Έλληνες του εκστρατευτικού σώματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου που ήταν με τον Νέαρχο. Είναι μια πολύ στρατηγική περιοχή.
Είναι σαφείς οι περιγραφές εκεί στον ιερό του χώρου της Αρτέμιδος και τα χαράγματα ελληνικών ονομάτων και ήταν έκδηλη η συγκίνησή μας που βρεθήκαμε εκεί. Γίναμε δέκτες της πολιτιστικής καταστροφής που προκάλεσε η ιρακινή εισβολή στο Κουβέιτ, η οποία έθιξε και την επιγραφή του Ικάρου, ευτυχώς ήταν εκεί η αποστολή και έγινε η ψηφιακή αναπαραγωγή της επιγραφής. Επίσης έθιξε το αρχαιολογικό Μουσείο του Κουβέιτ κι άλλες θέσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Από κουβεϊτιανής πλευράς ο αρμόδιος αρχαιολόγος ο Δρ. Σαχάβ ήταν πολύ φιλόξενος και πολύ κατατοπιστικός και προμηνύεται ένα πολύ καλό κλίμα συνεργασίας.
Εκεί δόθηκε από τον υποφαινόμενο και συνέντευξη στην αγγλόφωνη εφημερίδα του Κουβέιτ «Morning Star» μια από τις ερωτήσεις ήταν «πόσο κεντρική για μας είναι η θέση αυτή» και είπα ότι «μπορούμε να το δούμε το θέμα σε επάλληλους κύκλους δεν είναι βέβαια στην καρδιά της σημασίας του ελληνιστικού κόσμου, δεν είναι δηλαδή της σημασίας των Αιγών ή της Πέλλας ή άλλων κορυφαίου ενδιαφέροντος σημείων του ελληνιστικού κόσμου, αλλά είναι ένα πολύ σημαντικό περιφερειακό εύρημα, που πλουτίζει τη γνώση μας για την ελληνική παρουσία στην περιοχή».
Τονίζει μια άλλη διάσταση της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θα έλεγα δείχνει μια μακραίωνη ιστορία καλών σχέσεων των Ελλήνων με τους κατοίκους των περιοχών αυτών που συνεχίζεται σε ένα πλαίσιο μέσω της βυζαντινής περιόδου και της νεότερης ιστορίας με τον αραβικό κόσμο γενικά.
Η σχετική συμφωνία υπογράφηκε στις 25 Ιουλίου του 2007, στο Κουβέιτ, από τον υποφαινόμενο και τον Γενικό Γραμματέα του Εθνικού Συμβουλίου του Εμιράτου του Κουβέιτ για τον Πολιτισμό, τις Τέχνες και τα Γράμματα κ. Μπαμπέρ Εσέι Αλ Ρίφαε και προβλέπει:
· Την ανασκαφή από Έλληνες Αρχαιολόγους της αρχαίας πόλης Ίκαρος που βρίσκεται στο νησί Φαϊλάκα.
· Τη δημοσίευση από τους Έλληνες επιστήμονες των ευρημάτων.
· Την επίβλεψη-οργάνωση από Έλληνες ειδικούς του έργου της συντήρησης των αρχαιοτήτων στον αρχαιολογικό χώρο, αλλά και στο Μουσείο του Κουβέιτ.
· Τη στερέωση, προστασία, οργάνωση και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ικάρου.
· Την ευρύτερη συνεργασία των δυο χωρών σε θέματα διαχείρισης, προστασίας, ανάδειξης και προβολής των αρχαιοτήτων.
Διευθύντρια της ελληνικής αποστολής είναι η δρ. Αγγελική Κοτταρίδη, αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού, που υπηρετεί στη ΙΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, υπεύθυνη του αρχαιολογικού χώρου και του Μουσείου των Αιγών στη Βεργίνα και αναπληρωτής διευθυντής ο δρ. Παναγιώτης Χατζηδάκης, αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού, υπεύθυνος του αρχαιολογικού χώρου και του Μουσείου της Δήλου.
Το νησί Φαϊλάκα δεν έχει ρίζα αραβική και πιθανότατα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «φυλακαί – φυλάκιον», βρίσκεται στον Κόλπο του Κουβέιτ σε απόσταση 12 έως 16 χιλιόμετρα από την ακτή και έχει έκταση περίπου 24 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Το 1990 οι Ιρακινοί εισβολείς εκδίωξαν όλους τους κατοίκους και μετέτρεψαν το νησί σε στρατιωτική ζώνη. Το 1991 η Κυβέρνηση του Εμιράτου του Κουβέιτ εγκατέστησε τους κατοίκους της Φαϊλάκα στην ηπειρωτική χώρα και τους αποζημίωσε για τις περιουσίες τους. Η σύγχρονη πόλη της Φαϊλάκα, ο οικισμός θα έλεγα καλύτερα, είναι σήμερα έρημη. Όλα τα κτήρια ανήκουν στο κράτος και δεν υπάρχουν ιδιοκτησίες ή μόνιμοι κάτοικοι.
Στο νησί έχει εντοπιστεί και εν μέρει ανασκαφεί ελληνική αποικία, που ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και συγκεκριμένα συνδέεται με τον πλου του Νεάρχου, του Ναυάρχου του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την κεντρική - νότια Ασία, δυτικά, όπου στον πλου αυτό ιδρύθηκε η συγκεκριμένη αποικία.
Έχει αποκαλυφθεί μικρό μέρος της πόλης, καθώς και ναός της Άρτεμης. Στις ανασκαφές βρέθηκαν πολλά ελληνικά νομίσματα και επιγραφές, ειδώλια και αγγεία. Το σημαντικότερο εύρημα είναι η λεγόμενη επιγραφή της Ικάρου, η οποία αποτελείται από 43 στίχους, στην ελληνική γλώσσα φυσικά και υπήρξε καθοριστική τόσο για την ταύτιση του νησιού με την Ίκαρο, που αναφέρεται από τον Στράβωνα και τον Αρριανό, όσο και για τη χρονολόγηση της πόλης.
Η ένθερμη υποδοχή και φιλοξενία που επιδίωξε η κουβεϊτιανή πλευρά στην ελληνική αποστολή αντικατοπτρίζει το ενδιαφέρον των Κουβεϊτιανών Αρχών για την παρουσία της ελληνικής αποστολής στη νήσο Φαϊλάκα. Θα ήθελα αυτό να το εκφράσω έτσι και εκτός κειμένου, ότι υπήρξε ένα πολύ θερμό κλίμα από πλευράς των Κουβεϊτιανών.
Θα ήθελα να εκφράσω και δημόσια εδώ τις ευχαριστίες μου για την άποψη συμπεριφορά τους, το θερμό κλίμα φιλοξενίας που ξεπερνούσε τα όρια της τυπικότητας και την πραγματικά πολύ φιλική διάθεση την οποία αντιμετωπίσαμε και η οποία δείχνει κι ένα πλαίσιο πολύ καλών σχέσεων της χώρας μας με τον αραβικό κόσμο σ’ αυτή την πολύ ευαίσθητη περιοχή.
Οι Αρχές του Κουβέιτ εξέφρασαν την επιθυμία, πέρα από τη βοήθεια που θα μπορούσε να παράσχει μια ελληνική αποστολή στην ανασκαφή και στη συντήρηση των αρχαιοτήτων, να συμβάλει η ελληνική πλευρά στις προσπάθειές τους και η εγγραφή της νήσου Φαϊλάκα στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Στη Φαϊλάκα έχουν δραστηριοποιηθεί μέχρι το 2006 οι εξής αποστολές. Αρχαιολογική αποστολή της Δανίας από το 1957 έως το 1963. Αρχαιολογική αποστολή Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, 1973, από το Πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς. Αρχαιολογική αποστολή Ιταλίας το 1976. Αρχαιολογική αποστολή Γαλλίας, 1983 - ΄89, 1999 – 2001 – 2002 και 2004. Μάλιστα η γαλλική αρχαιολογική αποστολή είχε άμεση σχέση με την πόλη τη συγκεκριμένη την ελληνιστική. Αραβική αποστολή το 2001. Αρχαιολογική συνεργασία Κουβέιτ – Σλοβακίας 2004 – 2006 και αρχαιολογική ομάδα του Κουβέιτ, η οποία φυσικά δρα στο πλαίσιο της χώρας της.
Η συμφωνία που υπογράφηκε με το Κουβέιτ είναι μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με τον αραβικό κόσμο, το οποίο βρίσκεται ήδη στο στάδιο της υλοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη δραστηριοποιηθεί αρχαιολογικές αποστολές ελληνικών Πανεπιστημίων στην Ιορδανία, το Ομάν και τη Συρία, ενώ στις 25 Απριλίου του 2005 υπογράφηκε διμερής μορφωτική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Πακιστάν. Τότε είχα μεταβεί για το σκοπό αυτό στο Ισλαμαμπάντ.
Στις 17/7/2006 υπογράφηκε η ανανέωση του μορφωτικού προγράμματος Ελλάδος – Ιορδανίας για τα έτη 2006 – 2008, που προωθεί τη μελέτη της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της κάθε χώρας.
2005 με 2007 είναι σε ισχύ το νέο μορφωτικό πρόγραμμα Ελλάδας – Πακιστάν. Προβλέπει, έπειτα από πρόταση της αρμόδιας Υπηρεσίας του Υπουργείου προς τη Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων, ανταλλαγές δυο - τριών αρχαιολόγων και ενός συντηρητή για 15 ημέρες, ανταλλαγές εκδόσεων αρχαιολογικού περιεχομένου και συνεργασία σε θέματα αρχαιολογικής έρευνας αρχαίων μνημείων και ιδιαίτερα τη στενή συνεργασία των Υπηρεσιών των δυο χωρών με στόχο την κοινή ανασκαφική έρευνα.
Η νήσος Φαϊλάκα είναι ένας χώρος – σύνοψη, όπου συνοψίζει πολλές ενδιαφέρουσες αρχαιολογικά εποχές. Υπάρχει προϊστορικός πολιτισμός και εγκαταστάσεις, ελληνιστικός, πρωτοβυζαντινός, ένα μοναστήρι της αίρεσης των Νεστοριανών, που είναι στο κέντρο του νησιού, υπάρχουν ισλαμικά μνημεία και νεώτερα.
Το γεγονός ότι το νησί δεν κατοικείται είναι επίσης ενδιαφέρον. Οι Αρχές του Κουβέιτ έχουν σχέδια για την αρχαιολογική ανάδειξη και ταυτόχρονα την τουριστική αξιοποίηση του νησιού. Υπάρχει εκεί ένα πρότυπο, παραδοσιακό χωριό, με κατασκευές αντιγράφων κατά το πρότυπο του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων ή παραλαβών αυτών.
Σαφώς η ελληνική πλευρά με την εμπειρία της και την τεχνογνωσία της μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάδειξη της ελληνιστικής θέσης στη νήσο Φαϊλάκα, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μας, γιατί είναι κάτι που ίδρυσαν οι Μακεδόνες και άλλοι Έλληνες του εκστρατευτικού σώματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου που ήταν με τον Νέαρχο. Είναι μια πολύ στρατηγική περιοχή.
Είναι σαφείς οι περιγραφές εκεί στον ιερό του χώρου της Αρτέμιδος και τα χαράγματα ελληνικών ονομάτων και ήταν έκδηλη η συγκίνησή μας που βρεθήκαμε εκεί. Γίναμε δέκτες της πολιτιστικής καταστροφής που προκάλεσε η ιρακινή εισβολή στο Κουβέιτ, η οποία έθιξε και την επιγραφή του Ικάρου, ευτυχώς ήταν εκεί η αποστολή και έγινε η ψηφιακή αναπαραγωγή της επιγραφής. Επίσης έθιξε το αρχαιολογικό Μουσείο του Κουβέιτ κι άλλες θέσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Από κουβεϊτιανής πλευράς ο αρμόδιος αρχαιολόγος ο Δρ. Σαχάβ ήταν πολύ φιλόξενος και πολύ κατατοπιστικός και προμηνύεται ένα πολύ καλό κλίμα συνεργασίας.
Τονίζει μια άλλη διάσταση της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θα έλεγα δείχνει μια μακραίωνη ιστορία καλών σχέσεων των Ελλήνων με τους κατοίκους των περιοχών αυτών που συνεχίζεται σε ένα πλαίσιο μέσω της βυζαντινής περιόδου και της νεότερης ιστορίας με τον αραβικό κόσμο γενικά.
Source/Photography/Bibliography
J. Hansamans, Charax and the Karkhen, Iranica Antiquitua 7 (1967) page 21-58
George Fadlo Hourani, John Carswell, Arab Seafaring: In the Indian Ocean in Ancient and Early Medieval Times Princeton University Press,page 131
H.E. Mathiesen et al., Ikaros: The Hellenistic Settlements, 4 vols. (Copenhagen, 1982-1989).
C. Roueché and S. Sherwin-White, ‘Some aspects of the Seleucid Empire: The Greek inscriptions from Failaka in the Persian Gulf’ Chiron 15 (1985) 1-39.
Sa'ad and Sae'ed Area in Failaka Island
Archaeological Institute of the Slovak Academy of Sciences
Courtesy Kuwaiti-Italian Mission
Υπουργείο πολιτισμού Ελλάδος
J. Naveh, 'The inscriptions from Failaka and the lapidary Aramaic script' Bulletin of the American Schools of Oriental Research 297 (1995) 1-4.
Σχόλια