Πώς γινόταν το εξαιρετικό ψωμί του χθες!
Στα παλιά χρόνια τα ψωμιά ήταν και πιο γευστικά και είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, γιατί τα έφτιαχναν με αγάπη και φροντίδα. Πώς όμως γινόταν αυτό το εξαίρετο «ψωμί»;
Αφού όργωναν τα χωράφια έβαζαν το λίπασμα. Ύστερα έβαζαν και το σιτάρι και ξαναόργωναν.
Μετά κατά τον Ιούνιο, το θερίζανε. Ύστερα το κάνανε δεμάτια και τέλος θημωνιές. Έφτιαχναν ένα αλώνι και εκεί έβαζαν τον καρπό.
Θερμοπηγή
Έβαζαν τα άλογα με βολώσυρο. Αφού τέλειωνε το αλώνι τα κάνανε σωρό.
Μετά πέρναν τα θρινάκια και περίμεναν να φυσήξει αέρας. Όταν φύσαγε πετούσαν το σιτάρι και ξεχώριζαν τα άχυρα από τον καρπό. Τον έβαζαν σε τσουβάλια και τον πήγαιναν σε ένα μέρος με νερό. Τον έπλεναν, τον βάζανε στον ήλιο, τον λιάζανε και ξεραινόταν. Τον πήγαιναν στο μύλο και τον αλέθανε.
Παίρναvε το αλεύρι από το μύλο (σε όλη την έκταση του ποταμού στο Σιδηρόκαστρο υπήρχαν νερόμυλοι) και το πηγαίνανε στο σπίτι όπου το κοσκινίζαvε μέσα στην ξύλινη σκάφη, επειδή είχε πίτουρα.
Όταν το ζυμώναvε, βάζαvε ξινή μαγιά ή αλλιώς προζύμι (όχι μπυρομαγιά, που βάζουμε σήμερα), αλάτι και χλιαρό νερό, και ζυμώναμε το ζυμάρι.
Όταν αυτό φούσκωνε, το πλάθαvε μέσα στις πινακωτές. Το αφήναvε να φουσκώνει μέσα σ’ αυτές για λίγη ώρα.
Μετά το πηγαίναvε στο φούρνο, τον ανάβαvε με ξύλα, με την «καταμάγια» τραβούσαvε κάτω τα κάρβουνα και τη στάχτη, και βάζαvε το ψωμί.
Κάθονταν τα ψωμιά μία ώρα στο φούρνο και μετά τα βγάζαvε. Ήταν αφράτα και νόστιμα.
Τα πηγαίναvε σπίτι και τα παιδιά συνήθιζαν να βάζουν λίπος και αλάτι και να τα τρώνε. Τότε βέβαια όλα ήταν πολύ πιο γευστικά από ότι σήμερα, που ούτε το βούτυρο έχει γεύση.»
Χέρια χρυσά.. καθαρά... αγιασμένα.. χέρια που δούλεψαν μέρα νύχτα... χέρια κουρασμένα, τίμια, προκομμένα, σ, όλους μας έχουν πολλά δοσμένα!!!!
Χέρια που τίμησαν τη ζωή με το δικό τους βίος, ανάθρεψαν, εδούλεψαν και δάκρυα εσκούπισαν
Χέρια που χρόνια πάλευαν με αγάπη και σεβασμό, χέρια γεμάτα ευλογία,χέρια που δεν έκαναν ποτέ νοθεία, χέρια που μας πρόσφεραν πολλά και κράτησαν ζωντανό τον τόπο μας.!
Τα ψωμιά από την πινακωτή, τα βάζαvε πάνω στην «πυρήφτε» (ένα ξύλο που έμοιαζε με κουπί) για να τα βάλουvε στο φούρνο.
Το ψωμί αυτό ήταν αρκετά φρέσκο για οχτώ μέρες, ενώ το σημερινό ψωμί σε μία μέρα αρχίζει να μυρίζει, να ξεραίνεται και να χάνει τη νοστιμιά του.
Και πάλι το ψωμί που περίσσευε όμως δεν το πετούσαvε, το κάναvε «βραστάρι», δηλαδή θύβανε ψωμιά, χτυπούσαvε αυγά και τα ρίχναvε πάνω τους.
Το ψωμί σήμερα το παίρνουμε από φούρνους και υπάρχουν διάφορε ποικιλίες, το απλό, το πολύσπορο κτλπ ακόμη και το χωριάτικο ή το παραδοσιακό, όπως τα λεν.
Σήμερα υπάρχουν και τα σπιτικά μηχανήματα για την παρασκευή ψωμιού, οι λεγόμενοι αρτοπαρασκευαστες, που μπορούν να "βγάλουν" ψωμί.
Δυστυχώς όμως, σήμερα το ψωμί που έχουμε δεν έχει καμία σχέση με το ψωμί του χθες, Ούτε στην ποιότητα, μιας και οποιοδήποτε ψωμί κι αν πάρουμε η παρασκευάσουμε στο σπίτι, σε 3 μέρες δεν θα τρώγεται, άσε που κάποια είναι γεμάτα συντριπτικά.
Αλλά ούτε και στην γεύση γιατί η πραγματικά παραδοσιακή συνταγή με σπιτική προζύμι και το ψήσιμο στο ξυλόφουρνο έδινε όλη την νοστιμιά στο ψωμί.
Κάποτε το ψωμί ήταν πεντανόστιμο...σε τέτοιο βαθμό που στην Ήπειρο με θρησκευτικό σεβασμό αναφερόταν στο ψωμί. Δεν έλεγαν: «βάλαμε τραπέζι να φάμε», αλλά «κάτσαμε να φάμε ψωμί».
Σήμερα φτάσαμε στο σημείο το χρησιμοποιούμε σε παρομοιάσεις κακού φαγητού "δεν τρώγετε το κρέας, σαν ψωμί είναι".
Το ψωμί πάντα αποτελούσε βασικό αγαθό διατροφής στην Ευρώπη, ας μην ξεχνάμε ότι η Γαλλική Επανάσταση άρχισε από μάνες που ξεσκίσθηκαν γιατί το κόστος του ψωμιού ήταν μεγάλο και δεν μπορούσαν να ταΐσουν τα παιδιά τους. Αλλά σήμερα έχει γίνει συνοδευτικό αγαθό και δυστυχώς παρουσιάζετε ως αγαθό κακής διατροφής για κερδοσκοπικούς σκοπούς, μιας και την θέση του έχουν πάρει διάφορα ξεραμένα υποκατάστατα ψωμιού με γεύσεις ή χωρίς που πωλούνται σε 10πλάσια αξία από το ψωμί.
Σχόλια