Μπάμπης Κλάρας

Ο Μπάμπης Κλάρας γεννήθηκε στις 30 Απριλίου 1910 στη Λαμία. Ήταν το νεότερο παιδί του Δημήτρη και της Αγλαΐας Κλάρα, μετά τον Περικλή, τη Λιλή και τον Θανάση Κλάρα (ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως Άρης Βελουχιώτης).

Από νεαρή ηλικία διακρίθηκε για την ευαισθησία και την πνευματική του ανησυχία. Ήδη από τα χρόνια του γυμνασίου έδειξε ενδιαφέρον για τις νέες επαναστατικές ιδέες και σύντομα εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ), μέσα από το οποίο προσπάθησε να απαντήσει στις κοινωνικές και πολιτικές προκλήσεις της εποχής. Το 1932, ωστόσο, διαγράφηκε με αυθαίρετο τρόπο από το Κόμμα. Την ίδια περίοδο, συνελήφθη και φυλακίστηκε με βάση τον Νόμο 4229/1929 (γνωστό ως ιδιώνυμο), ο οποίος ποινικοποιούσε την κομμουνιστική ιδεολογία.

Το 1926 ξεκίνησε σπουδές στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου παρακολούθησε μαθήματα νομικής και πολιτικών επιστημών. Αποφοίτησε το 1930. Αν και διπλωματούχος νομικός, επέλεξε να ακολουθήσει το δρόμο της δημοσιογραφίας, στην οποία αφιερώθηκε πλήρως.

Η δημοσιογραφική του σταδιοδρομία ξεκίνησε προπολεμικά και πήρε σάρκα και οστά από το 1936, όταν ανέλαβε υπεύθυνος της ύλης στην εφημερίδα Η Βραδυνή, στην οποία λίγο αργότερα έγινε αρχισυντάκτης και στη συνέχεια διευθυντής. Παρέμεινε σε αυτή τη θέση μέχρι το 1974, όταν και αποχώρησε από τη διεύθυνση, διατηρώντας όμως τη σύνταξη της "Φιλολογικής Βραδυνής", την οποία ανέδειξε σε χώρο λογοτεχνικής έκφρασης, δίνοντας στο έντυπο μια σαφή πολιτιστική διάσταση.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Μπάμπης Κλάρας εντάχθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση. Κατείχε διάφορες θέσεις ευθύνης και στήριξε τον αγώνα για την απελευθέρωση της χώρας, ερχόμενος σε σύμπνοια με τον αδελφό του Άρη.

Κατά τη δικτατορία των Συνταγματαρχών (1967-1974), η Βραδυνή, υπό τη διεύθυνσή του, αποτέλεσε ένα από τα κυριότερα αντιδικτατορικά έντυπα, συνδυάζοντας τη δημοσιογραφική εγκυρότητα με την πολιτική αντίσταση.

Στην προσωπική του ζωή, παντρεύτηκε την Ευγενία Λυσάνδρου από το Ναύπλιο, πτυχιούχο πολιτικό μηχανικό του Μικρού Πολυτεχνείου, γυναίκα υψηλού μορφωτικού επιπέδου και ισάξια συνοδοιπόρο του. Μαζί απέκτησαν τρεις κόρες και είχαν έξι εγγονές, μεταλαμπαδεύοντας στην οικογένεια αρχές ήθους, πνευματικότητας και κοινωνικής ευθύνης.

Το συγγραφικό του έργο είναι πολύπτυχο και ουσιαστικό, καθώς εκτείνεται από μελέτες και φιλοσοφικά κείμενα, έως πεζογραφήματα, ποίηση και ιστοριογραφικά έργα. Ένας λόγιος με σαφή πολιτικό στοχασμό, ο οποίος παρέμεινε ευαίσθητος και επιεικής μέχρι το τέλος της ζωής του.

Πέθανε στις 19 Δεκεμβρίου 1986, αφήνοντας πίσω του ένα βαθύ ίχνος πνευματικού αγώνα, και χαρακτηρίστηκε από όσους τον γνώρισαν ως αγωνιστής της ζωής και του στοχασμού, ένας άνθρωπος που τίμησε με τη στάση του την ελευθερία της σκέψης, τη δημοκρατία και το ανθρώπινο ιδεώδες.

Εργογραφία

Ο Μπάμπης Κλάρας, πέρα από την πολυετή και ουσιώδη πορεία του στον χώρο της δημοσιογραφίας, διακρίθηκε και για τη σημαντική του συμβολή στα γράμματα, αφήνοντας πίσω του ένα πνευματικό έργο μεστό στοχασμού, ύφους και κριτικής ματιάς. Η ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία υπήρξε διαρκής και πολυδιάστατη.

Έγραψε δοκίμια, θεατρικά έργα, κριτικά κείμενα και ποίηση, ήδη από τα πρώτα του χρόνια ως συνεργάτης διαφόρων εφημερίδων και περιοδικών. Το λογοτεχνικό του ύφος συνδύαζε την ορμητικότητα της πολιτικής σκέψης με την ευαισθησία ενός διανοούμενου που αναμετράται με τα μεγάλα ερωτήματα της εποχής του.

Το πρώτο του βιβλίο, Το Πιστεύω ενός απλού ανθρώπου (1954), αποτελεί πνευματική διακήρυξη και συγγραφική πράξη αντίστασης, ένα σύνολο δοκιμίων που αρθρώνουν μια τολμηρή και νηφάλια κριτική απέναντι τόσο στον μακαρθισμό, όσο και στον λενινισμό, ενδεικτικό της ανεξάρτητης σκέψης και ιδεολογικής εντιμότητας που τον διέκρινε.

Για το σύνολο της λογοτεχνικής του προσφοράς τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας δύο φορές, το 1964 και το 1984, αναγνώριση που επισφραγίζει την επίδραση και την πνευματική ακτινοβολία του έργου του στον ελληνικό λογοτεχνικό κόσμο.

Το έργο του Μπάμπη Κλάρα μαρτυρεί μια βαθιά ανθρωπιστική αγωνία, ενώ διατηρεί αισθητική αρτιότητα και πνευματική ειλικρίνεια, στοιχεία που τον καθιστούν σημαντική μορφή του πνευματικού και δημοσιογραφικού 20ού αιώνα.

Στα σημαντικότερα έργα του περιλαμβάνονται τα εξής:

Το Πιστεύω ενός απλού ανθρώπου, 1954

Ενιαίος Λογισμός, 1958

Συνομιλίες με τα παιδιά μου, 1963

Δοκίμια, 1967

Απόψεις του λόγου και της τέχνης, 1967

Μεθοδολογία κριτικής, 1971

Ανθρώπεια, 1972

Βίβα Βίτα, 1972

Τρία κείμενα για τον Άρη, 1975

Η κρίση του πολιτισμού και η ανάπλαση της ζωής, 1978

Ο αδελφός μου ο Άρης, 1983

Η περιπέτεια ενός ανθρώπου του 20ού αιώνα, 1986