Η Μάχη στα Εκβάτανα (129 π.Χ.)
Η μάχη στα Εκβάτανα πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 129 π.Χ. ανάμεσα στους Σελευκίδες του Αντιόχου Ζ΄ Σιδήτη και τους Πάρθους του Φραάτη.
Ο αρχαιολογικός χώρος στα Εκβάτανα
Τα Εκβάτανα, ή Αγβάτανα, ή Επιφάνεια (ελληνική ονομασία), ήταν σπουδαία αρχαία πόλη στην άνω Μηδία παρά τους πρόποδες του όρους Ορόντου, προ της οποίας εκτεινόταν εύφορη πεδιάδα . Ο Κτησίας αναφέρει ότι η αρχική ίδρυσή της ανάγεται στους μυθικούς χρόνους. Μάλιστα λέγεται ότι η Σεμίραμις είχε στη πόλη αυτή οικοδομήσει το ανάκτορό της και είχε φροντίσει την κατασκευή διώρυγας για την υδροδότηση της πόλης. Κατ΄ άλλους ιδρυτής της πόλης φέρεται κάποιος από τους Σέλευκους Βασιλείς. Ο Ηρόδοτος θεωρεί ιδρυτή των Εκβατάνων τον Δηιόκη όταν κατέλαβε αυτήν και την κατέστησε πρωτεύουσα της Μηδίας τον 7ο αιώνα π.Χ..
Προοίμιο της σύγκρουσης
Αφού ο Σελευκίδης βασιλιάς νίκησε τους Ιουδαίους και τους υπέταξε, εξασφάλισε τα δυτικά σύνορα του κράτους του. Την άνοιξη του ιδίου έτους (131 π.Χ.) συγκέντρωσε ένα κολοσσιαίο στρατό 80.000 ανδρών (3.000 Ιουδαίοι, 45.000 Έλληνες από την Αντιόχεια, τη Βέροια (Αλέπο), τη Δαμασκό και άλλες συριακές και μικρασιατικές πόλεις καθώς και ντόπιοι) με σκοπό την ανακατάληψη των ανατολικών επαρχιών. Με τρεις νικηφόρες μάχες ο σελευκιδικός στρατός συνέτριψαν τους Πάρθους (οι οποίοι έχασαν 34.000 άνδρες) και ανέκτησε τη Μεσοποταμία και τη Μεγάλη Μηδία. Έντρομοι οι Πάρθοι αποτραβήχθηκαν στην κοιτίδα τους για ανασυγκρότηση, ενώ ο Φραάτης πρότεινε σύναψη ειρήνης στον Αντίοχο. Αυτός την απέρριψε αλαζονικά, απαιτώντας από τους Πάρθους να αποσυρθούν μόνιμα στη στέππα. Τελικά ο χειμώνας του 130 π.Χ. ανέστειλε τις εχθροπραξίες. Ο Αντίοχος διέπραξε το σφάλμα να απλώσει αρκετά σε έκταση το στράτευμά του στην Μηδία. Λέγεται ότι οι ντόπιοι, ενοχλημένοι από την παρουσία του ισχυρού ελληνικού στρατού, κάλεσαν τους συγγενεύοντες φυλετικά Πάρθους.
Η μάχη στα Εκβάτανα
Ο Αντίοχος δεν πρόλαβε να συγκεντρώσει παρά μονάχα 18.000 στρατιώτες, σε αντίθεση με τις 80.000 των Πάρθων (50.000 Τόχαροι, Μασσαγέτες και Σάκες και 30.000 Πάρθοι), αν και πίστευε ότι θα αντιμετώπιζε τα υπολείμματα της στρατιάς του Φραάτη. Παρά τις δύσκολες συνθήκες διεξαγωγής μάχης, ο Αντίοχος Ζ΄ επετέθη μαζί το βασιλικό του άγημα (τους εταίρους) και τους λοιπούς του άνδρες, βρίσκοντας ηρωϊκό θάνατο.
Επίλογος
Με την ήττα τους οι Σελευκίδες εγκατέλειψαν μια για πάντα τα σχέδια ανακατάληψης των ανατολικών επαρχιών και αποσύρθηκαν στη Συρία. Ο Φραάτης εκτιμώντας την ανδρεία του Αντιόχου έστειλε τη σορό του να θαφτεί με τιμές στην Αντιόχεια. Οι αιχμάλωτοι Έλληνες του σελευκιδικού στρατού υπηρέτησαν στον Φραάτη. Μετά από δύο χρόνια οι Σάκες, αγανακτισμένοι από την αχαριστία του Πάρθου βασιλιά, του επιτέθηκαν και οι Έλληνες κατά τη μάχη αυτομόλησαν σε αυτούς, κατανικώντας τους Πάρθους.
Πηγές
Ιστορία του Ελληνικού έθνους, τόμος Ε΄.
Περιοδικό στρατιωτική Ιστορία, τεύχος 12, εκδόσεις Περισκόπιο.
Σχόλια