Ερρίκος Θαλασσινός

Ο Ερρίκος Θαλασσινός (8 Μαΐου 1927 – 30 Ιουλίου 2000) υπήρξε σημαντική προσωπικότητα στον ελληνικό κινηματογράφο και τη τηλεόραση, αναγνωρισμένος για το έργο του ως σκηνοθέτης, σεναριογράφος, καθώς και ποιητής. Η καλλιτεχνική του πορεία περιλαμβάνει 44 ελληνικές ταινίες, εκ των οποίων σε 17 υπήρξε ο ίδιος ο δημιουργός του σεναρίου. Επίσης, υπήρξε δημιουργός πολλών ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικών σειρών και εορταστικών προγραμμάτων για την κρατική τηλεόραση, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του στην ελληνική τηλεοπτική παραγωγή.

Πέρα από το έργο του στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, ο Ερρίκος Θαλασσινός είχε και μια εξίσου σημαντική παρουσία στον χώρο της ποίησης. Πολλά από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από κορυφαίους Έλληνες συνθέτες και μετατράπηκαν σε μεγάλες επιτυχίες, διευρύνοντας την καλλιτεχνική του επιρροή σε πολλούς τομείς του ελληνικού πολιτισμού. Επιπλέον, το ποιητικό του έργο περιλαμβάνει εννέα ποιητικές συλλογές, οι οποίες διακρίνονται για τη συναισθηματική ένταση και την ποιότητα της γραφής τους.

Ο Ερρίκος Θαλασσινός γεννήθηκε το 1927 στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου και μεγάλωσε ως γιος γνωστού δικηγόρου της πόλης. Για τις σπουδές του, μετακινήθηκε στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε μαθήματα Πολιτικών Επιστημών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Παράλληλα, σπούδασε κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου, εκεί όπου συνάντησε και συνεργάστηκε με μερικούς από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου της εποχής, όπως οι Ιάκωβος Καμπανέλης, Μίνως Βολανάκης, Γρηγόρης Γρηγορίου, Κάρολος Κουν, Γιάννης Τσαρούχης και Μίκης Θεοδωράκης.

Η καριέρα του στον κινηματογράφο ξεκίνησε το 1957, όταν εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη του Ζυλ Ντασέν στα γυρίσματα της ταινίας Ο Χριστός ξανασταυρώνεται στην Κρήτη. Το 1958-1959 εργάστηκε ως βοηθός του σκηνοθέτη Βασίλη Γεωργιάδη στην ταινία Καραγκιόζης, ο αδικημένος της ζωής, την οποία ολοκλήρωσε μόνος του, μετά την παραίτηση του Γεωργιάδη. Αυτή η αναγκαστική αλλαγή του ρόλου του του έδωσε την ευκαιρία να αναδείξει τις σκηνοθετικές του ικανότητες, καθώς η ταινία γυρίστηκε με μεγάλη επιτυχία. Το 1962, η ταινία του Η εκδίκηση του καβαλάρη συμμετείχε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Ο Θαλασσινός σκηνοθέτησε συνολικά 44 ελληνικές ταινίες από το 1959 έως το 1986, ενώ έγραψε το σενάριο για 17 από αυτές. Στη δεκαετία του 1980, παρήγαγε επιπλέον 5 βιντεοταινίες. Στις ταινίες του κυριάρχησαν οι κωμωδίες, οι οποίες απεικόνιζαν λαϊκούς τύπους που προσπαθούσαν να επιβιώσουν, αν και υπήρχαν και αρκετές δραματικές ταινίες με ήρωες φτωχούς και ηθικούς ανθρώπους, που πάλευαν ενάντια στις δυσκολίες της ζωής, όπως η ορφάνια, η ξενιτιά και η αδικία. Συνεργάστηκε με πολλούς γνωστούς ηθοποιούς και παραγωγούς της εποχής, ενώ το 1976 άρχισε να σκηνοθετεί τηλεοπτικές σειρές στην ΥΕΝΕΔ. Συνολικά σκηνοθέτησε 10 τηλεοπτικές σειρές, οι οποίες προβλήθηκαν στην ΥΕΝΕΔ, την ΕΡΤ και τον ΑΝΤ1 μέχρι το 1991.

Η ποίηση υπήρξε επίσης αναπόσπαστο μέρος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Από τη δεκαετία του 1960, ο Ερρίκος Θαλασσινός έγραφε τους στίχους για τα τραγούδια των ταινιών του, τα οποία μελοποιήθηκαν από μεγάλους συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος και ο Κώστας Χατζής, με αποτέλεσμα να γνωρίσουν μεγάλη επιτυχία. Τραγούδια του μελοποιήθηκαν επίσης στο πλαίσιο του έργου Όμορφη Πόλη του Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο ανέβηκε στο θέατρο Παρκ το 1962. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, έγραφε ποιήματα τα οποία απέστειλε στον εξόριστο Θεοδωράκη, ο οποίος τα μελοποίησε και αργότερα κυκλοφόρησαν μαζί στο έργο Οκτώβρης '78. Οι στίχοι του μελοποιήθηκαν επίσης από τον Κώστα Χατζή στο έργο Αναγέννησις - Αλόννησος.

Η ποίηση για τον Θαλασσινό υπήρξε ένα μέσο έκφρασης για όσα δεν μπορούσε να αποδώσει μέσω των ταινιών του, εξαιτίας της αυστηρής λογοκρισίας και των εμπορικών πιέσεων της εποχής. Το 1963, κυκλοφόρησε την πρώτη του ποιητική συλλογή, Σχέδια Μάνα και Δώδεκα Χωρισμοί, ενώ προετοίμασε άλλες 8 ποιητικές συλλογές, οι οποίες όμως δεν είχαν εκδοθεί μέχρι το θάνατό του.

Ο Ερρίκος Θαλασσινός έφυγε από τη ζωή στις 30 Ιουλίου 2000, αφήνοντας πίσω του ένα σημαντικό καλλιτεχνικό έργο που συνεχίζει να επηρεάζει την ελληνική κινηματογραφική, τηλεοπτική και μουσική σκηνή.

Ποίηση

Ποιητικές συλλογές

Σχέδια Μάνα και Δώδεκα χωρισμοί

Η χώρα του νερού

Οι θημωνιές του Πόντου

Πένθιμο θαλασσινό εμβατήριο

Πολιτείες

Ετοιμοθάνατοι

Άνθρωπος γεννιέται

Η σοφία του σπόρου

Το χαμόγελο των εικόνων

Μελοποιημένα ποιήματα

Άνοιξε το παράθυρο (Γιώργος Χατζηνάσιος)

Γυρισμός (Γιάννης Μαρκόπουλος)

Είδα την πίκρα τη μεγάλη (Κώστας Χατζής)

Είν' ο καημός μου ένα πουλί (Μίκης Θεοδωράκης)

Έλα, έλα, έλα (Στέλιος Βαμβακάρης)

Η Μαρίκα (Γιώργος Ζαμπέτας)

Θα ξημερώσει (Γιάννης Μαρκόπουλος)

Θυμάμαι μονάχα τη θάλασσα (Κώστας Χατζής)

Κρέμασες στο λαιμό σου (Κώστας Χατζής)

Μέσα στα μάτια του Χάρου (Κώστας Χατζής)

Μπέρδε και μπέρδε (Νίκος Ξυλούρης)

Νανούρισμα (Μίκης Θεοδωράκης)

Ο ουρανός είναι κλειστός (Μίκης Θεοδωράκης)

Ο Χάρος (Μίκης Θεοδωράκης)

Ο Χάρος νυχτοπερπατεί (Μίκης Θεοδωράκης)

Ο χάρος σέρνει τον χορό (Βασίλης Αρχιτεκτονίδης)

Πέρα από τη θάλασσα (Γιάννης Μαρκόπουλος)

Πού πας (Γιάννης Μαρκόπουλος)

Τέσσερα παλικάρια (Γιάννης Μαρκόπουλος)

Της δουλειάς (Μίκης Θεοδωράκης)

Της ξενιτιάς(φεγγάρι μάγια μού'κανες)(Μίκης Θεοδωρακης)

Του άντρα του πολλά βαρύ (Γιάννης Μαρκόπουλος)

Του γάμου (Μίκης Θεοδωράκης)

Του σπιτιού (Μίκης Θεοδωράκης)

Φιλμογραφία

Κινηματογράφος

Ένα νερό κυρά Βαγγελιώ (1959)

Καραγκιόζης: Ο αδικημένος της ζωής (1959)

Το ραντεβού της Κυριακής (1960)

Τυφλός άγγελος (1960)

Ο θάνατος θα ξανάρθει (1961)

Η εκδίκηση του καβαλάρη (1962)

Ορφανή σε ξένα χέρια (1962)

Προδομένη αγάπη (1962)

Κουράστηκα να σ’ αποκτήσω (1963)

Ο μπαμπάς μου κι εγώ (1963)

Άπονη ζωή (1964)

Η Κύπρος στις φλόγες (1964)

Ο πολύτεκνος (1964)

Φεύγω με πίκρα στα ξένα (1964)

Η Εύα δεν αμάρτησε (1965)

Στοργή (1965)

Τα δίχτυα της ντροπής (1965)

Το φυλαχτό της μάνας (1965)

Ο παπατρέχας (1966)

Ο πόνος του μπεκρή (1966)

Καρδιές που ξέρουν ν’ αγαπούν (1967)

Κατάρα είναι ο χωρισμός (1967)

Ο κόσμος τρελάθηκε (1967)

Πάρε κόσμε (1967)

Ο τυχεράκιας (1968)

Γιατί με πρόδωσες; (1969)

Κακός ψυχρός κι ανάποδος (1969)

Ξύπνα κορόιδο (1969)

Ο παραμυθάς (1969)

Το αφεντικό μου ήταν κορόιδο (1969)

Ο ξεροκέφαλος (1970)

Για μια χούφτα τουρίστριες (1971)

Ξένοιαστος παλαβιάρης (1971)

Ο αρχιψεύταρος (1971)

Μπουμ ταρατατζούμ (1972)

Γυναικοκρατία (1973)

Ο τσαρλατάνος (1973)

Ένας νομοταγής πολίτης (1974)

Εγώ και το πουλί μου (1982)

Πάτερ Γκομένιος (1982)

Ο γύρος του θανάτου (1983)

Πες τα βρωμόστομε (1983)

Το παίζω και πολύ άντρας (1983)

Μερικοί το προτιμούν ηλεκτρονικό (1986)

Βιντεοταινίες

Πεθερόπληκτος (Ο) (1987)

Και αυτός το βιολί του (1984)

Ο σεξοβόμβος (1986)

Ο αναρχικός (1987)

Εραστής για κλάματα (1988)

Ένοχος (1989)

Τηλεοπτικές σειρές

Πικρά χαμόγελα (1976-ΥΕΝΕΔ)

Το διήγημα (1976-ΥΕΝΕΔ)

Το διήγημα: Με το μέτωπο καθαρό (1976-ΥΕΝΕΔ)

Το διήγημα: Το δίλημμα (1976-ΥΕΝΕΔ)

Το διήγημα: Το λυκόφως μιας ζωής (1976-ΥΕΝΕΔ)

Ταξιτζής (1977-ΥΕΝΕΔ)

Το ημερολόγιο ενός θυρωρού (1979-ΥΕΝΕΔ)

Η κυρία μας (1987-ΕΡΤ)

Το χωριό εκπαιδεύεται (1989-ΕΤ2)

Οι κουτσομπόλες (1991-ΑΝΤ1 )