Μουσείο Μπενάκη
Διεύθυνση επικοινωνίας : Κουμπάρη 1,106 74 Αθήνα
Τηλέφωνο : 21036710679
Το Μουσείο Μπενάκη, το οποίο ιδρύθηκε και δωρήθηκε το 1930 από τον Αντώνη Μπενάκη στη μνήμη του πατέρα του, Εμμανουήλ Μπενάκη, στεγάζεται στο αρχοντικό της οικογένειας Μπενάκη στην Αθήνα, Ελλάδα. Το μουσείο φιλοξενεί έργα τέχνης από την προϊστορία μέχρι τη σύγχρονη εποχή, μια εκτενή συλλογή ασιατικής τέχνης, διοργανώνει περιοδικές εκθέσεις και διαθέτει εργαστήριο αποκατάστασης και συντήρησης τελευταίας τεχνολογίας. Αν και το μουσείο αρχικά φιλοξενούσε μια συλλογή που περιλάμβανε ισλαμική τέχνη, κινέζικη πορσελάνη και εκθέματα με παιχνίδια, το άνοιγμά του το 2000 οδήγησε στη δημιουργία δορυφορικών μουσείων που επικεντρώθηκαν σε συγκεκριμένες συλλογές, επιτρέποντας στο κεντρικό μουσείο να εστιάσει στον ελληνικό πολιτισμό κατά τη διάρκεια της ιστορίας της χώρας. Το μουσείο στην Αθήνα φιλοξενεί πάνω από 100.000 αντικείμενα από την ελληνική ιστορία και αναδεικνύει τις πολλές εποχές, πολιτισμούς και κουλτούρες που επηρέασαν την ανάπτυξη της Ελλάδας. Διασκορπισμένο σε αρκετές τοποθεσίες, το μουσείο κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων πολιτιστικών ιδρυμάτων της Ελλάδας.
Ιστορία
Ο Αντώνης Μπενάκης είχε ξεκινήσει να συλλέγει τα μετέπειτα εκθέματα στην Αίγυπτο 30 χρόνια πριν την ίδρυση του Μουσείου. Το 1926 εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα οπότε και αποφάσισε τη δωρεά του Μουσείου Μπενάκη στο ελληνικό κράτος μαζί με το πατρικό του σπίτι, κατόπιν της οποίας τελέστηκαν τα εγκαίνια του Μουσείου στις 22 Απριλίου 1931.
Κεντρικό κτήριο στην Αθήνα
Η κύρια έδρα του μουσείου βρίσκεται στο σπίτι της οικογένειας Μπενάκη απέναντι από τον Εθνικό Κήπο, στην Οδό Σοφίας της Βασίλισσας, και η ύπαρξή του οφείλεται στη γενναιοδωρία του Αντώνη Μπενάκη, της οικογένειας του οποίου η καταγωγή είναι από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Το 1931, ο Μπενάκης δώρισε το σπίτι της οικογένειας στην Αθήνα και τη συλλογή τους από πάνω από 37.000 ισλαμικά και βυζαντινά αντικείμενα. Μέχρι τη δεκαετία του 1970, προστέθηκαν περισσότερα από 9.000 αντικείμενα, γεγονός που ενίσχυσε τις δωρεές από άλλες πηγές. Ο Μπενάκης παρέμεινε ενεργός στο μουσείο μέχρι το θάνατό του το 1954.
Με την ηγεσία του Άγγελου Δεληβοριά, το μουσείο πρόσθεσε περισσότερα από 60.000 αντικείμενα, βιβλία και έγγραφα, κάποια από τα οποία αγοράστηκαν και άλλα δωρήθηκαν. Ο Δεληβοριάς επέλεξε να εστιάσει στην παρουσίαση δωρεών, προκειμένου να ενθαρρύνει τη συμμετοχή του κοινού και να ενισχύσει τους δεσμούς της κοινότητας με το μουσείο. Το μουσείο επίσης επικεντρώνεται στην ιδέα ότι η ελληνική ιστορία δεν ξεκινά και δεν τελειώνει με συγκεκριμένα γεγονότα, αλλά υπάρχει σε μια συνέχεια που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Μερικά από τα εκθέματα του μουσείου έχουν ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, περιλαμβανομένων του Καναδά το 2008, των ΗΠΑ το 1959 σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Smithsonian και το 2005, ένα αρχαίο ελληνικό χρυσό ποτήρι ταξίδεψε για πρώτη φορά εκτός Ελλάδας και εκτέθηκε στο Μουσείο Powerhouse του Σίδνεϊ και στο Μουσείο Μετανάστευσης της Μελβούρνης στην Αυστραλία.
Επανέναρξη το 2000
Το 2000, το Μουσείο Μπενάκη επαναλειτούργησε μετά από ανακαίνιση και αποκατάσταση του κτηρίου, η οποία κόστισε 20 εκατομμύρια δολάρια, καθώς το κτήριο είχε υποστεί ζημιές από σεισμό. Η ανακαίνιση του επέτρεψε να γίνει το μοναδικό μουσείο στην Ελλάδα που επιτρέπει στους επισκέπτες να περάσουν μέσα από όλες τις εποχές του ελληνικού πολιτισμού και της ιστορίας. Είναι επίσης μοναδικό στο ότι δεν επικεντρώνεται στον εθνικισμό, αλλά αναγνωρίζει και γιορτάζει τις ξένες επιρροές στον ελληνικό πολιτισμό.
Αν και ο διευθυντής του μουσείου, Άγγελος Δεληβοριάς, είχε την ιδέα να επαναπροσανατολίσει το μουσείο και τις εκθέσεις του το 1973, πέρασαν περισσότερα από 25 χρόνια μέχρι να γίνει πραγματικότητα. Αυτή η πραγματικότητα περιλάμβανε τη μεταφορά των συλλογών ισλαμικής τέχνης και κινέζικης πορσελάνης σε άλλες τοποθεσίες, ώστε το κεντρικό μουσείο στην Αθήνα να επικεντρωθεί αποκλειστικά στην Ελλάδα.
Δορυφορικά (Περιφερειακά) μουσεία
Με τα χρόνια το μουσείο εμπλουτίστηκε περαιτέρω από δωρητές και τώρα περιλαμβάνει το παραθαλάσσιο Μνημείο Κουλούρα στην Παλαιά Φώκαια, που φιλοξενεί το Μουσείο Παιχνιδιών, το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης Μπενάκη στην περιοχή του Κεραμεικού, την Γκαλερί Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα στο κέντρο της Αθήνας, το Παράρτημα Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς (138 Πειραιώς) και το Σπίτι Πηνελόπης Δέλτα στην Κηφισιά, που φιλοξενεί την Ιστορική Αρχείο Συλλογή.
Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης Μπενάκη
Στο πλαίσιο της επαναπροσανατολίσης του μουσείου στον ελληνικό πολιτισμό, η ισλαμική συλλογή του μεταφέρθηκε σε νέο χώρο το 2004, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Το νέο μουσείο διαθέτει επίσης νέες γκαλερί για περιοδικές περιοδικές εκθέσεις.
Οι συλλογές ισλαμικής τέχνης του Μουσείου Μπενάκη στεγάζονται σε σύνολο νεοκλασικών κτηρίων που βρίσκονται στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, στην περιοχή του Κεραμεικού. Σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι που βρίσκονται στην ίδια περιοχή περιλαμβάνουν τον χώρο της αρχαίας Αγοράς (που αναπτύσσεται αυτήν την περίοδο), τον δωρικό ναό του Ηφαίστου (τον "Θησείο") και το Μουσείο της αρχαίας νεκρόπολης του Κεραμεικού. Το συγκρότημα αυτό των κτηρίων, στην γωνία των οδών Αγίων Ασωμάτων και Διπύλου, δωρήθηκε στο μουσείο από τον εκλιπόντα Λάμπρο Εφταξία, ο οποίος τα τελευταία του χρόνια υπηρέτησε ως Επίτιμος Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου.
Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν στις 27 Ιουλίου 2004, και το μουσείο καταλαμβάνει περισσότερα από 1.000 τετραγωνικά μέτρα ανακαινισμένου χώρου, παρουσιάζοντας: κεραμικά, αγγειοπλαστική, μεταλλοτεχνία, χρυσά, ξυλόγλυπτα, γυαλί, υφάσματα, γλυπτά από κόκαλο, επιτύμβιες στήλες, όπλα και πανοπλίες. Η συλλογή του μουσείου θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές παγκοσμίως και περιλαμβάνει αριστουργήματα από την Ινδία, την Περσία, τη Μεσοποταμία, τη Μέση Ανατολή, την Αραβία, την Αίγυπτο, τη Βόρεια Αφρική, τη Σικελία, την Ισπανία και την Μικρά Ασία. Καλύπτοντας την ισλαμική τέχνη από τον 7ο μέχρι τον 19ο αιώνα, διαθέτει μια πλούσια συλλογή οθωμανικής τέχνης από την ακμή της Αυτοκρατορίας τον 16ο αιώνα.
Συλλογές
Το Μουσείο εξέλιξε τις συλλογές του στη βάση της αρχικής συλλογής του Αντώνη Μπενάκη με έργα αρχαίας, βυζαντινής, μεταβυζαντινής, ισλαμικής και παραδοσιακής τέχνης. Παρόλο που το μη ελληνικό στοιχείο βρίσκεται αποκεντρωμένο από την κύρια συλλογή, αυτή παρατίθεται με τρόπο που αναδεικνύει την εξωγενή επίδραση στο ελληνικό πολιτιστικό στοιχείο.
Ελληνική χρονογραμμή κεντρικού κτιρίου
Η περιήγηση ανά αίθουσα στο κεντρικό κτίριο ακολουθεί χρονική αλληλουχία:
Αίθουσα 1: Παλαιολιθικά στοιχεία
Αίθουσα 2: Κυκλαδικός, μινωικός, μυκηναϊκός πολιτισμός, γεωμετρική εποχή και εποχή ανατολικοποίησης
Αίθουσα 3: Κεραμικά από διάφορα μέρη του ελληνικού χώρου
Αίθουσες 4, 5 & 6: Κλασική περίοδος
Αίθουσα 7: Ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδος
Αίθουσα 8: Γέφυρα αρχαίας και βυζαντινής περιόδου
Αίθουσα 9: Ύστερη αρχαιότητα
Αίθουσα 10: Μεσοβυζαντινή εποχή
Αίθουσες 11 & 12: Ύστερη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδος
Αίθουσες 13 ως 24: 15ος - 19ος αιώνας
Αίθουσες 25 ως 28: Θρησκευτικά τεχνήματα μεταβυζαντινής εποχής
Αίθουσες 29 ως 32: Καθημερινή ζωή πριν την Ελληνική Επανάσταση του 1821
Αίθουσες 33 ως 36: Ελληνική Επανάσταση και Ελληνικό Κράτος τον 19ο αιώνα
Μουσείο ισλαμικής τέχνης
Είναι μοναδικό στο είδος του στα Βαλκάνια, ξεκίνησε με βάση τη συλλογή του Αντώνη Μπενάκη και επεκτάθηκε με δωρεές και αγορές και εκτείνεται σε 4 ορόφους:
7ος ως 12ος αιώνας
12ος ως 16ος αιώνας
17ος αιώνας: ένθετο έπαυλης, θησαυροί από Ιράν και Τουρκία
1796 - 1925: όπλα και κοσμήματα από το Ιράν
Συλλογή κοπτικής τέχνης
Πλούσια σε υφάσματα, μεγάλος αριθμός αγγείων, ξυλόγλυπτα και μεταλλικά αντικείμενα.
Συλλογή κινεζικής τέχνης
Κεραμική τέχνη από 3ο π.Χ. ως 19ο αιώνα, νεολιθικά αγγεία, ταφικό γλυπτό, διακοσμημένα εμπορεύματα.
Μουσείο παιχνιδιών
Ξεκίνησε με βάση τη συλλογή της Μαρίας Αργυριάδη, είναι από τις καλύτερες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και περιέχει παιχνίδια, βιβλία, ρούχα και παιδικά αντικείμενα από όλο τον κόσμο.
Φωτογραφικά αρχεία
300.000 αρνητικά και 25.000 φωτογραφίες.
Λοιπές δραστηριότητες
Το μουσείο εκθέτει μέρη συλλογές του στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα πραγματοποιεί κάθε χρόνο περίπου 30 περιοδικές εκθέσεις, 450 πολιτιστικές εκδηλώσεις και πάνω από 500 εκπαιδευτικά προγράμματα ενώ έχει την πιο μεγάλη μουσειακή βιβλιοθήκη της Ελλάδας με 200.000 τόμους βιβλίων, ενώ διαθέτει 7 εργαστήρια για να συντηρεί έργα τέχνης .
Στόχος του Μουσείου Μπενάκη είναι:
να προστατεύσει και καταστήσει ευρύτατα προσιτές τις ποικίλες συλλογές του μέσα από κάθε δίαυλο επικοινωνίας και έκθεσης,
να στηρίξει την επιστημονική έρευνα στα πεδία της ιστορίας, της αρχαιολογίας και της μελέτης του υλικού πολιτισμού, της αρχιτεκτονικής, της φωτογραφίας, των εικαστικών και παραστατικών τεχνών και της λογοτεχνίας,
να επιμορφώσει το κοινό του μέσα από μόνιμες, περιοδικές και περιοδεύουσες εκθέσεις, μαθήματα, προγράμματα, εκδηλώσεις, εκδόσεις και μέσα ανοικτής πρόσβασης,
να επιτελέσει ενεργό ρόλο στην επίτευξη κοινωνικής συνοχής, τη διαφύλαξη της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και τη διενέργεια διαπολιτισμικού διαλόγου, καθώς και
να παραμένει σε δυναμική σχέση με κάθε εξέλιξη στο ελληνικό και διεθνές πολιτιστικό γίγνεσθαι.
Σχόλια