Βιβλιοθήκη του Αδριανού, Αθήνα

ENGLISH

Imageable / Προορισμοί και Ταξίδια - Τελευταίες Αναρτήσεις

Ελληνική ιστορία / Αρχαία Ελλάδα - Τελευταίες Αναρτήσεις

Βιβλιοθήκη του Αδριανού, Αθήνα 

Η Βιβλιοθήκη του Αδριανού ήταν μεγάλη βιβλιοθήκη στην αρχαία Αθήνα. Ονομάστηκε έτσι επειδή ιδρύθηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό. Η βιβλιοθήκη ονομαζόταν και Πανεπιστήμιο Αθηνών. 

Ο αρχαίος συγγραφέας Παυσανίας, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, περιγράφει εν συντομία τη Βιβλιοθήκη ως ένα από τα σημαντικότερα κτίρια του Αδριανού στην πόλη:

Ἀδριανὸς δὲ κατεσκευάσατο μὲν καὶ ἄλλα Ἀθηναίοις, ναὸν Ἥρας καὶ Διὸς Πανελληνίου καὶ θεοῖς τοῖς πᾶσιν ἱερὸν κοινόν, τὰ δὲ ἐπιφανέστατα ἑκατόν εἰσι κίονες Φρυγίου λίθου· πεποίηνται δὲ καὶ ταῖς στοαῖς κατὰ τὰ αὐτὰ οἱ τοῖχοι. (Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις – Αττικά, 18.9)

Τμήμα της βιβλιοθήκης ήταν μεγάλη εσωτερική αυλή έκτασης 100 × 70 μέτρων, την οποία περιέβαλε εντυπωσιακό περιστύλιο. Το κυρίως κτίριο της βιβλιοθήκης είχε δύο αίθουσες, όπου οι επισκέπτες διάβαζαν, ή παρακολουθούσαν διαλέξεις. Η αίθουσα της βιβλιοθήκης ήταν μάλλον τριώροφη, ο τρίτος όροφος όμως δε σώζεται. Οι τοίχοι θεωρείται πως ήταν εξοπλισμένοι με ράφια συνολικής χωρητικότητας 18-20.000 περγαμηνών. Σήμερα σώζεται η δυτική άποψη του πρόπυλου με κίονες κορινθιακού ρυθμού.

Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στην Αθήνα, στο Μοναστηράκι, βόρεια της Ακρόπολης. Μέσα στο μικρό μουσείο του εκτίθεται επίσης ρωμαϊκό κολοσσικό άγαλμα Νίκης του 1ου αιώνα π.Χ., που βρέθηκε στο χώρο. Ακριβώς δίπλα στη βιβλιοθήκη υπάρχει το Τζαμί Τζισταράκη του 18ου αιώνα.

Ιστορική αναδρομή

Ο Αδριανός ήταν ένθερμος φιλέλληνας και γι' αυτό επισκεπτόταν συχνά την Αθήνα κατά την διάρκεια της εξουσίας του από το 117 ως το 138. Η βιβλιοθήκη ιδρύθηκε το 132. Εκτός από την βιβλιοθήκη ίδρυσε ακόμη πολλά άλλα κτίρια, διεύρυνε τη Ρωμαϊκή Αγορά και αποπεράτωσε τον Ναό του Ολυμπίου Διός.

Το 267 η Βιβλιοθήκη καταστράφηκε κατά τη διάρκεια επιθέσεως των Ερούλων. Τα υπολείμματα ενσωματώθηκαν στο υστερορωμαϊκό τείχος. Το 412 ανακαινίστηκε με απόφαση του τότε Ρωμαίου διοικητή Ερκούλιου. Με την έλευση του Μεσαίωνα ο προστατευμένος από το υστερορωμαϊκό τείχος χώρος της βιβλιοθήκης γίνεται η καρδιά και το οικονομικό κέντρο της Μεσαιωνικής Αθήνας. Την ίδια εποχή θεμελιώθηκε χριστιανικός ναός στην εσωτερική αυλή, ο οποίος τον 7ο αιώνα διευρύνθηκε και έγινε βασιλική τρίκλιτη εκκλησία. 

Άποψη της βιβλιοθήκης του Αδριανού το 1842.

Η μετατροπή αυτή απέτρεψε την κατεδάφιση του κτιρίου. Τον 11ο αιώνα, στα ίδια θεμέλια κτίστηκε η Εκκλησία της Μεγάλης Παναγιά, η οποία καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1884.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Βιβλιοθήκη του Αδριανού αποτελούσε την έδρα του Τούρκου Βοεβόδα. Το 1835 κτίσθηκε Οθωνικός Στρατώνας στο χώρο όπου στεγαζόταν το Βοεβοδαλίκι.

Στις 9 Αυγούστου του 1884 μετά από εμπρησμό αποτεφρώνονται τα εκατό και πλέον μικρομάγαζα που υπήρχαν στο παζάρι της Βιβλιοθήκης του Αδριανού καθώς και άλλα κτήρια της περιοχής. Επίσης καίγεται η Μεγάλη Παναγιά, η παλαιότερη εκκλησία της Αθήνας. Έτσι το γεγονός ότι η περιοχή της βιβλιοθήκης είναι πλέον άδεια από κτίσματα δίνει την κατάλληλη ευκαιρία ώστε να ξεκινήσουν αρχαιολογικές έρευνες στη περιοχή. Οι ανασκαφές στον χώρο ξεκίνησαν τη περίοδο 1885-1886 από την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, υπό την επίβλεψη των Στέφανου Κουμανούδη και Βίλελμ Ντέρπφελντ. Το 1950 οι έρευνες στον χώρο συνεχίστηκαν από τον Ιωάννη Τραυλό.