Άγιος Χαράλαμπος, 10 Φεβρουαρίου
Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι Μικρασιάτης άγιος ιερέας από τη Μαγνησία της Μικράς Ασίας που έζησε μεταξύ 89 και 202 μ.Χ..
Κατηξιώθης, Χαράλαμπες, ἐκ ξίφους,
Καὶ λαμπρότητος καὶ χαρᾶς τῶν Μαρτύρων.
Τῇ δεκάτῃ Χαράλαμπες, ἐὸν ἐτμήθης ἀπὸ λαιμόν.
Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν ιερεύς στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας και έζησε επί αυτοκρατορίας του Σεπτιμίου Σεβήρου (193 - 211 μ.Χ.). Όταν το έτος 198 μ.Χ. ο Σέβηρος εξαπέλυσε απηνή διωγμό κατά των Χριστιανών, ο έπαρχος της Μαγνησίας Λουκιανός, συνέλαβε τον Άγιο και του ζήτησε να αρνηθεί την πίστη του. Όμως ο Άγιος όχι μόνο δεν το έκανε αυτό, αλλά αντίθετα ομολόγησε στον έπαρχο την προσήλωσή του στον Χριστό και δήλωσε με παρρησία ότι σε οποιοδήποτε βασανιστήριο και να υποβληθεί δεν πρόκειται να αρνηθεί την πίστη της Εκκλησίας. Τότε η σκοτισμένη και σαρκική ψυχή του Λουκιανού επέτεινε την οργή της και διέταξε να αρχίσουν τα φρικώδη βασανιστήρια στο γέροντα ιερέα. Πρώτα τον γύμνωσαν και ο ίδιος ο Λουκιανός, παίρνοντας το ξίφος του προσπάθησε να πληγώσει το σώμα του Αγίου. Όμως αποκόπηκαν τα χέρια του και έμειναν κρεμασμένα στο σώμα του Ιερομάρτυρα και μόνο ύστερα από προσευχή του Αγίου συγκολλήθηκαν αυτά πάλι στο σώμα και ο ηγεμόνας κατέστη υγιής. Βλέποντας αυτό το θαύμα του Αγίου πολλοί από τους δημίους πίστεψαν στον αληθινό Θεό.
Με το ζόφο στο νου και με τη θηριωδία στην καρδιά, ο έπαρχος έδωσε εντολή να διαπομπεύσουν τον Άγιο και να τον σύρουν διά μέσου της πόλεως με χαλινάρι. Τέλος, διέταξε τον αποκεφαλισμό του Αγίου, ο οποίος με το μαρτύριό του έλαβε το αμαράντινο στέφανο της δόξας σε ηλικία 113 ετών.
Περί των Λειψάνων του Αγίου Χαραλάμπους δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μαρτυρίες. Η μοναχή Θεοτέκνη Αγιοστεφανίτισσα στο Συναξάρι του Αγίου Χαραλάμπους (1995 μ.Χ.), καταχωρεί πληροφορίες σχετικά με την τιμία Κάρα του Αγίου, η οποία φυλάσσεται στη Μονή Αγίου Στεφάνου Μετεώρων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές, η Κάρα του Αγίου δωρήθηκε στη Μονή από τον Ηγεμόνα της Βλαχίας Βλαδισλάβο, το 1412 – 1413 μ.Χ., μαζί με δύο κτήματα στο Μετόχι Μπουτόϊ. Για την εποχή και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες βρέθηκε το πολύτιμο αυτό κειμήλιο στη Βλαχία, δεν σώθηκαν πληροφορίες. Επίσης, τμήματα της τιμίας κάρας του Αγίου Χαραλάμπους φυλάσσονται και στον ομώνυμο προσκυνηματικό ναό της κωμοπόλεως Θεσπιών της Βοιωτίας.
Ιερά λείψανα
Ιερά Λείψανα του Αγίου Χαραλάμπους φυλάσσονται στις παρακάτω τοποθεσίες:
Η Κάρα του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Αγίου Στεφάνου Μετεώρων.
Τμήματα της Κάρας του Αγίου βρίσκονται στον ομώνυμο Ιερό Ναό Θεσπιών Βοιωτίας, στη Μονή Κλειστών Αττικής και στον Ιερό Ναό Φανερωμένης Ν. Ηρακλείτσας Καβάλας.
Η σιαγόνα του Αγίου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους.
Η αριστερά αδιάφθορη και μια πλευρά «μετά δέρματος» του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Γρηγορίου Αγίου Όρους.
Δέρμα και απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στο Παρεκκλησίο της Οσίας Ξένης της Ρωσίδος Μάνδρας Αττικής.
Η δεξιά παλάμη του Αγίου βρίσκεται αδιάφθορη «εἰς σχῆμα εὐλογίας» στη Μονή Μεγ. Σπηλαίου Καλαβρύτων.
Δάκτυλο του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Τσιολάνου Μπουζέου Ρουμανίας.
Μέρος του ποδιού του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Παναγίας Πορταΐτισσας Κορνοφωλιάς Έβρου.
Μεγάλο τμήμα του χεριού του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Αγίου Γεωργίου Φενεού Κορινθίας.
Τμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους.
Ένα δάκτυλο και 9 τμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Δαδίου Φθιώτιδος, Λειμώνος Λέσβου, Παναγίας Γουμενίσσης Κιλκίς, Αρχαγγέλου Αριδαίας, Οσίου Διονυσίου Λιτοχώρου, Ζάβορδας Γρεβενών, Αγίων Αναργύρων Καστοριάς, Ροβελίστας Άρτης, Σταγιάδων Καλαμπάκας, Παν. Σπηλιάς Καρδίτσης, Αμπελακιώτισσας και Βαρνάκοβας Ναυπακτίας, Σαγματά Βοιωτίας, Πεντέλης Αττικής, Βουλκάνου Μεσσηνίας, Γηροκομείου Πατρών, Οσίου Θεοδοσίου Άργους, Αγίου Νικολάου Καλτεζών Αρκαδίας και Σεπετού Ηλείας και στη Λαύρα Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως.
Πολιούχος
Ο Ναός του Αγίου Χαραλάμπους στην Κρήνη (Τσεσμέ) της Μικράς Ασίας (εσωτερικό)
Ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται ως πολιούχος στα Φιλιατρά, την Πρέβεζα, τον Πύργο, το Ληξούρι, την Κέα,τους Παξούς, την Κρήνη (Τσεσμέ) της Μικράς Ασίας, το Παλαιομονάστηρο Τρικάλων και στον Κρουσώνα Ηρακλείου.
Στα Φιλιατρά το 1944 το Γερμανικό Στρατηγείο της Τρίπολης διέταξε τον Γερμανό Διοικητή των Φιλιατρών, Κοντάου, να κάψει την πόλη, να σκοτώσει τους πρόκριτους της πόλης και να συλλάβει 1.500 κατοίκους της στέλνοντάς τους στη Γερμανία σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αυτή η καταστροφή απετράπη με θαυματουργική παρέμβαση του Αγίου Χαραλάμπους στις 19 Ιουλίου. Το αγιολόγιο σημειώνει: «Τη αυτή ημέρα, δεκάτη ενάτη Ιουλίου, μνήμην ποιούμεθα τού εξαισίου θαύματος τού Αγίου ενδόξου Ιερομάρτυρος Χαραλάμπους, ος ταίς προς Θεόν πρεσβείαις πολλοί των πολιτών της Εράνης (Φιλιατρών) εσώθησαν εκ βεβαίας εις θάνατον καταδίκης υπό των Γερμανικών δυνάμεων κατοχής εν έτει 1944».
Στον Πύργο υπάρχει ένα μικρό παρεκκλήσιο προς τιμήν του Αγίου. Η παράδοση λέγει μάλιστα πως κατά την θεμελίωση του ναού του Αγίου βοήθησε και ο γνωστός οπλαρχηγός της επανάστασης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καθώς πότιζε το άλογο του σε κοντινή κρήνη.Την εικόνα του Αγίου έφερε μαζί της η ονομαστή οικογένεια των Βιλααιτεων από την Ήπειρο.Ο Άγιος έχει επιτελέσει πολλά θαύματα στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή του Πύργου. Πολύ παλιά είχε σώσει την πόλη από την φοβερή πανώλη ενώ δεν ήταν λίγα τα παιδιά που είδαν στον ουρανό ένα γέροντα με μακριά λευκη γενειάδα να σπρώχνει με το ραβδί του ένα σύννεφο που αντιπροσωπευε την επιδημία. Άλλη φορά πάλι στην περίοδο του Ελληνογερμανικού πολέμου ο Άγιος Χαράλαμπος σκέπασε την πόλη του Πύργου με πυκνά σύννεφα σαν πέπλο, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τα γερμανικά αεροσκάφη να βομβαρδίσουν την πόλη. Επίσης η προστασία του Αγίου δεν έλειπε και στους καταστροφικούς σεισμούς του 1993 που έπληξαν τον Πύργο.Ο Άγιος διαίρεσε τον σεισμό σε τρεις επιμέρους σώζοντας την πόλη και πολλοί είδαν στον ύπνο τους τον Άγιο να τους φανερώνει πως αυτός τους έσωσε. Ακόμα πολλές φορές μετά από λιτανείες της θαυματουργής εικόνας του Αγίου σε περιόδους ανομβρίας τελικά ερχόταν βροχή ανακουφίζοντας τις καλλιέργειες. Ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου με κάθε επισημότητα στον Πύργο στη γειτονική του παρεκκλησίου του, Εκκλησία της Αγίας Κυριακής (λόγω ότι ο ναός είναι πιο ευρύχωρος) και μετά ακολουθεί η λιτάνευση της εικόνας του Αγίου στους δρόμους του Πύργου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ὡς στύλος ἀκλόνητος, τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, καί λύχνος ἀείφωτος τῆς οἰκουμένης σοφέ, ἐδείχθης Χαράλαμπες· ἔλαμψας ἐν τῷ κόσμῳ, διά τοῦ μαρτυρίου, ἔλυσας τῶν εἰδώλων, τήν σκοτόμαιναν μάκαρ, διό ἐν παρρησίᾳ Χριστῷ, πρέσβευε σωθῆναι ἡμᾶς.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’ . Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς φωστήρ ἀνέτειλας ἐκ τῆς ἑῴας, καί πιστούς ἐφώτισας, ταῖς τῶν θαυμάτων σου βολαῖς, Ἱερομάρτυς Χαράλαμπες· ὅθεν τιμῶμεν τὴν θείαν σου ἄθλησιν.
Έτερον Κοντάκιον
Ἦχος δ’ . Ἐπεφάνης σήμερον.
Θησαυρὸν πολύτιμον ἡ Ἐκκλησία, τὴν σὴν κάραν κέκτηται, Ἱερομάρτυς Ἀθλητά, τροπαιοφόρε Χαράλαμπε, διὸ καὶ χαίρει τὸν Κτίστην δοξάζουσα.
Μεγαλυνάριον
Τὸν ἐν Ἀθλοφόροις ἱερουργόν, καὶ ἐν ἱερεῦσιν, ἱερώτατον Ἀθλητήν, τῶν θαυμάτων ῥεῖθρα, πηγάζοντα τῷ κόσμῳ, τὸν μέγαν Χαραλάμπην, ὕμνοις τιμήσωμεν.
Ὁ Οἶκος
Τὸν στερρὸν ὁπλίτην, καὶ Χριστοῦ στρατιώτην καὶ μέγαν ἐν Μάρτυσι, Χαραλάμπη τὸν πανένδοξον, συνελθόντες εὐφημήσωμεν· ὑπὲρ Χριστοῦ γὰρ καὶ τῆς ἀληθείας λαμπρῶς ἠγωνίσατο, καὶ τὴν ὀρθόδοξον πίστιν τρανῶς ἀνεκήρυξε, τὴν πλάνην τῶν εἰδώλων κατήργησε, βασιλέα παρανομώτατον ἤλεγξε, καὶ τὴν κάραν ἐτμήθη, χαίρων καὶ ἀγαλλόμενος· διὸ καὶ τὸν στέφανον εἴληφε παρὰ τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου, καὶ συμπολίτης Ἀγγέλων ἐγένετο. Ὅθεν ἡ Ἐκκλησία τῶν Ὀρθοδόξων, τούτου τὴν πάντιμον κάραν κατασπαζομένη, καὶ εὐφημίαις καταστέφουσα, καὶ πολλῶν δεινῶν καὶ νόσων ἀπαλλαττομένη, χαίρει τὸν Κτίστην δοξάζουσα.
Κάθισμα
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Στῦλος ἄσειστος τῆς Ἐκκλησίας, λύχνος ἄσβεστος τῆς οἰκουμένης, Ἀθλοφόρε ἀνεδείχθης Χαράλαμπες, καὶ ἀναλάμψας ἡλίου φαιδρότερον, τὴν τῶν εἰδώλων ἐλαύνεις σκοτόμαιναν, Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Σχόλια